Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng hiện diện trong mọi lĩnh vực của thị trường lao động, và đã trở thành một phần không thể thiếu trong nhiều ngành nghề. Sự phát triển của AI đã mang lại nhiều thay đổi tích cực, tuy nhiên cũng tạo ra những thách thức mới cho người mới tốt nghiệp khi tìm kiếm việc làm.
Các công việc cấp đầu vào (Entry level) đang bị ảnh hưởng rõ rệt do sự hiện diện của AI. Những công việc này thường yêu cầu ít hoặc không cần kinh nghiệm và được xem là bước khởi đầu để người trẻ tích lũy kinh nghiệm và hình thành tư duy nghề nghiệp. Tuy nhiên, với sự phát triển của AI, các công việc này đang dần bị thay đổi.
Theo ông Fawad Bajwa, chuyên gia từ Công ty tư vấn nhân sự cấp cao Russell Reynolds Associates, AI đang thay đổi cách thực hiện các công việc cấp đầu vào. Thay vì thực hiện các nhiệm vụ lặp lại, đơn điệu, người mới đi làm giờ đây cần tập trung vào việc chọn lọc đầu ra do AI tạo ra và đưa ra đánh giá cuối cùng. Điều này có nghĩa là người trẻ cần phải phát triển kỹ năng phân tích và đánh giá thông tin, cũng như khả năng làm việc cùng với AI.
Một ví dụ điển hình là lĩnh vực marketing, nơi nhân viên trẻ sử dụng AI để soạn nháp các tài liệu quảng bá. Trong lĩnh vực phân tích dữ liệu, AI hỗ trợ chuẩn bị dữ liệu để con người xử lý sâu hơn. Điều này cho thấy AI không chỉ thay thế con người, mà còn giúp con người tập trung vào các nhiệm vụ quan trọng hơn.
Ông Zanele Munyikwa, chuyên gia kinh tế tại Revelio Labs, cho rằng AI đang thúc đẩy một ‘cuộc chuyển đổi nghề nghiệp’ ở nhóm công việc đầu vào. Các nhiệm vụ do nhân sự trẻ đảm nhận đang chuyển dần sang những phần việc ít bị AI can thiệp hơn. Điều này có nghĩa là người trẻ cần phải thích nghi với sự thay đổi và tìm kiếm các cơ hội mới.
Tuy nhiên, AI chưa xóa sổ hoàn toàn nhóm công việc đầu vào. Tác động của nó đang khiến các doanh nghiệp phải cân nhắc lại cách tuyển dụng và đào tạo người trẻ. Nếu không còn các nhiệm vụ cơ bản để bắt đầu, người trẻ sẽ thiếu cơ hội học hỏi, tích lũy kinh nghiệm thực tế và hình thành sự tự tin nghề nghiệp.
Một khảo sát của Russell Reynolds Associates cho thấy 54% lãnh đạo doanh nghiệp lo ngại việc phụ thuộc vào AI sẽ làm xói mòn tư duy phản biện của nhân sự trẻ. Khoảng 25% quan ngại AI có thể làm giảm chất lượng sản phẩm và quy trình nội bộ. Điều này cho thấy các doanh nghiệp cần phải cân nhắc kỹ lưỡng khi áp dụng AI vào hoạt động kinh doanh.
Những công việc nào dễ bị thay thế? Theo phân tích của Revelio Labs, những vị trí dễ bị AI thay thế nhất là các nghề mang tính kỹ thuật cao như kỹ sư dữ liệu, quản trị cơ sở dữ liệu, chuyên viên an ninh mạng, kiểm toán viên… Trong khi đó, các công việc đòi hỏi sự tương tác trực tiếp như dịch vụ lưu trú, sản xuất thủ công hay chăm sóc khách hàng vẫn có nhu cầu cao và ít bị ảnh hưởng.
Để thích nghi với sự thay đổi này, các doanh nghiệp cần nghĩ đến những ‘đường băng’ mới để người trẻ có thể học nghề và phát triển. Các mô hình học việc, các khóa huấn luyện có hỗ trợ AI hoặc chương trình đào tạo tích hợp công nghệ sẽ đóng vai trò quan trọng. Người trẻ cần chuẩn bị hành trang mới để bước vào thị trường lao động.
Không chỉ là kiến thức chuyên môn, họ cần biết cách sử dụng công cụ AI, phát triển tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề, và khả năng thích ứng nhanh. AI không giành mất cơ hội nghề nghiệp của người trẻ, nhưng nó đang định nghĩa lại ‘cơ hội’ đó theo cách hoàn toàn khác.
Người thành công trong thời đại này là người biết tận dụng công nghệ như một bàn đạp để học hỏi, thích nghi và phát triển bền vững. Để biết thêm thông tin về cách Russell Reynolds Associates hỗ trợ doanh nghiệp trong thời đại AI, bạn có thể truy cập vào trang web của họ. Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm hiểu thêm về các xu hướng và công nghệ mới nhất tại Revelio Labs.