Hàn the, còn được biết đến với tên gọi borax, là một chất hóa học được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp, bao gồm cả lĩnh vực thực phẩm. Tuy nhiên, việc sử dụng hàn the trong thực phẩm có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng cho sức khỏe con người. Các triệu chứng ngộ độc cấp tính bao gồm buồn nôn, nôn, tiêu chảy, vật vã, cơn động kinh, hôn mê và suy thận. Đặc biệt, với liều lượng 15-30g, nạn nhân có thể tử vong sau 36 giờ.
Hàn the được xếp vào nhóm độc trung bình, có tính tích lũy từ từ, lâu dài trong cơ thể, đặc biệt là trong mô mỡ và mô thần kinh. Việc tiếp xúc với hàn the có thể gây ảnh hưởng độc tới tiêu hóa, hấp thu, các quá trình chuyển hóa và chức năng của các cơ quan trong cơ thể.
Theo bác sĩ Nguyễn Thành Úc, các tác hại khi tiêu thụ thực phẩm chứa hàn the bao gồm gây hại đường tiêu hóa, gây hại cho hệ thần kinh, gây tổn thương gan và thận, và ảnh hưởng khả năng sinh sản. Hàn the có thể gây viêm loét dạ dày, đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy và thậm chí dẫn đến mất nước nặng. Ngoài ra, hàn the cũng có thể gây ra các rối loạn hành vi ở trẻ em.
Việc sử dụng hàn the trong thực phẩm cũng có thể gây tổn thương gan và thận. Gan phải làm việc quá tải để chuyển hóa và đào thải chất độc này, lâu ngày gan bị suy, gây triệu chứng vàng da vàng mắt, thậm chí xơ gan. Thận cũng phải làm việc quá sức để lọc và đào thải chất độc ra khỏi cơ thể, gây áp lực lên thận và dẫn đến suy thận.
Đặc biệt, hàn the cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở cả nam và nữ. Hàn the làm giảm số lượng tinh trùng và ham muốn tình dục ở nam. Theo nghiên cứu, chuột được cho ăn hàn the một thời gian sẽ bị teo tinh hoàn ở chuột đực và teo cơ quan sinh sản ở chuột cái.
Do đó, người tiêu dùng cần chú ý khi mua thực phẩm để bảo đảm dinh dưỡng và tránh những ngộ độc tích lũy có thể xảy ra khi ăn thường xuyên một loại thực phẩm nào đó. Để có thể yên tâm với bữa ăn hàng ngày, việc kiểm tra và lựa chọn thực phẩm an toàn là vô cùng quan trọng. Hiện nay, nhiều công ty sản xuất và kinh doanh thực phẩm đã cam kết không sử dụng hàn the trong quá trình sản xuất, giúp người tiêu dùng có thêm nhiều lựa chọn an toàn.
Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cũng cần tăng cường kiểm tra và thanh tra các cơ sở sản xuất và kinh doanh thực phẩm, nhằm đảm bảo rằng các sản phẩm trên thị trường đều đáp ứng được các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Qua đó, mỗi người tiêu dùng cũng cần nâng cao nhận thức về tác hại của hàn the và tích cực tham gia vào việc giám sát và báo cáo các trường hợp sử dụng chất cấm trong sản xuất thực phẩm.
Nhìn chung, việc loại bỏ hàn the khỏi danh mục các chất được phép sử dụng trong thực phẩm là một bước tiến quan trọng trong bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Song song với đó, việc nâng cao nhận thức và ý thức của người tiêu dùng, cũng như sự vào cuộc tích cực của các cơ quan chức năng, sẽ góp phần xây dựng một môi trường tiêu dùng an toàn và lành mạnh cho tất cả mọi người.