Nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam, bao gồm thanh long, ớt và đậu bắp, hiện đang đối mặt với khó khăn khi không thể được xuất khẩu sang Liên minh châu Âu (EU) do vướng mắc về thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Sự cố này bắt nguồn từ việc chuyển đổi trách nhiệm cấp phép từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường sang Sở An toàn thực phẩm các địa phương, có hiệu lực từ ngày 1-7-2025 theo Thông tư 12/2025/TT-BNNMT.

Thông tư mới quy định các Sở An toàn thực phẩm tại địa phương sẽ chịu trách nhiệm cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho sản phẩm có nguồn gốc thực vật xuất khẩu. Tuy nhiên, đến nay, nhiều Sở An toàn thực phẩm, trong đó có Sở An toàn thực phẩm TPHCM, cho biết vẫn chưa có đủ căn cứ pháp lý để cấp giấy chứng nhận này do sự không rõ ràng trong quy định pháp luật. Điều này đã gây ra tình trạng tê liệt trong việc xuất khẩu hàng hóa của các doanh nghiệp Việt Nam.

Cụ thể, từ đầu tháng 7 đến nay, nhiều lô hàng như thanh long, ớt, đậu bắp bị mắc kẹt không xuất được sang EU vì thiếu giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam cho biết có khoảng 250 tấn hàng gia vị trị giá 2,4 triệu USD đang chờ cấp phép. Tại tỉnh Bình Thuận, hàng trăm tấn thanh long xuất khẩu đang bị hư hỏng do thời gian lưu kho quá lâu.

Trước đây, trách nhiệm cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho sản phẩm có nguồn gốc thực vật xuất khẩu thuộc về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tuy nhiên, với quy định mới, trách nhiệm này được chuyển về cho địa phương quản lý. Trong khi đó, cơ quan chức năng tại địa phương chưa sẵn sàng để thực hiện nhiệm vụ mới này.

Được biết, vấn đề cấp phép vẫn chưa được giải quyết tại hội nghị tổ chức ngày 29-7 giữa Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) với các địa phương. Việc chậm cấp giấy chứng nhận không chỉ gây thiệt hại trực tiếp cho doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu của họ.

Câu chuyện này đặt ra yêu cầu về nguyên tắc ‘trong suốt về mặt kỹ thuật’ trong quản lý nhà nước. Các cơ quan chức năng cần đảm bảo rằng việc thay đổi trong hệ thống quản lý không ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp. Phân định trách nhiệm và sửa chữa văn bản là việc nội bộ của các đơn vị được Chính phủ giao nhiệm vụ và không nên để việc này kéo dài gây hậu quả cho doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp xuất khẩu đang hy vọng rằng các cơ quan chức năng sẽ sớm giải quyết vấn đề này, giúp họ có thể tiếp tục xuất khẩu hàng hóa sang EU và các thị trường khác. Đồng thời, việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cần được thực hiện một cách minh bạch và hiệu quả, đảm bảo quyền lợi của cả doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Trong thời gian tới, các cơ quan chức năng cần tích cực phối hợp để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đồng thời rà soát và hoàn thiện hệ thống quy định pháp luật để tránh tình trạng tương tự xảy ra.

Để cập nhật thông tin mới nhất về vấn đề này, vui lòng theo dõi các thông báo chính thức từ các cơ quan chức năng có liên quan.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) vừa trình Thủ tướng Chính phủ một báo cáo cùng đề xuất liên quan đến việc xây dựng chung cư cao tầng để nuôi lợn, với mục tiêu khuyến khích áp dụng công nghệ cao và tiên tiến trong ngành chăn nuôi.

Trong văn bản pháp lý được dẫn chiếu, Bộ NN&MT nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ứng dụng công nghệ cao, công nghệ tiên tiến trong chăn nuôi để nâng cao năng suất, chất lượng và đảm bảo an toàn sinh học cũng như bảo vệ môi trường. Ngành chăn nuôi lợn hiện là một trong những ngành chủ lực của Việt Nam, chiếm tỷ trọng từ 62-65% tổng sản lượng thịt hơi các loại.

Đặc biệt, trong năm 2024, sản lượng thịt lợn hơi xuất chuồng đã đạt gần 5,2 triệu tấn, chiếm 4,3% tổng sản lượng thịt lợn toàn cầu và đứng thứ 6 trên thế giới. Tuy nhiên, giai đoạn 2019-2020 cho thấy chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn chiếm tỷ trọng lớn, và các chỉ tiêu kinh tế cũng như kỹ thuật còn thấp, chưa đáp ứng tốt các tiêu chuẩn về an toàn sinh học và kiểm soát dịch bệnh. Điều này đã dẫn đến những thách thức lớn khi dịch tả lợn châu Phi xảy ra, khiến hơn 9 triệu con lợn bị tiêu hủy và gây tổn thất kinh tế lên tới hơn 30.000 tỷ đồng.

Ngoài ra, vào tháng 4/2020, giá thịt lợn hơi xuất chuồng đã tăng lên mức kỷ lục là 105.000 đồng/kg tại một số thời điểm, tác động trực tiếp lên chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong nước và khiến CPI tăng tới 6,73%.

Trước bối cảnh đó, hai doanh nghiệp là Công ty Cổ phần Nông nghiệp BAF Việt Nam và Công ty Cổ phần Xuân Thiện Thanh Hóa đã gửi văn bản tới Bộ NN&MT để xin ý kiến về việc triển khai mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng. BAF Việt Nam đề xuất dự án tổ hợp trại chăn nuôi lợn 6 tầng thông minh tại Tây Ninh, với quy mô lên tới 64.000 lợn nái sinh sản và sản xuất 1,6 triệu lợn thương phẩm mỗi năm; tổng mức đầu tư ước tính hơn 12.000 tỷ đồng.

Theo thông tin từ Bộ NN&MT, tại Trung Quốc – một quốc gia có ngành chăn nuôi lợn phát triển, đã có hơn 2.000 mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng, với gần 4.500 tòa nhà cao tầng được sử dụng cho mục đích này. Mô hình này tích hợp công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ blockchain, và hệ thống giám sát sử dụng cảm biến để thu thập hình ảnh và âm thanh của từng cá thể lợn theo thời gian thực, nhằm phân tích và cảnh báo sớm dịch bệnh.

Mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng được đánh giá có nhiều ưu điểm vượt trội so với phương pháp chăn nuôi truyền thống. Các lợi ích bao gồm mức độ an toàn sinh học và an toàn dịch bệnh được nâng cao thông qua hệ thống xử lý nước thải, chất thải, và khí thải thông minh. Ngoài ra, mô hình này còn giúp tiết kiệm diện tích đất và hạ tầng dùng chung; rút ngắn thời gian giải phóng mặt bằng; tăng hiệu quả sử dụng đất lên đến 4,3 lần; và giảm thiểu nhân công khi một người có thể giám sát tới 2.000 con lợn.

Bộ NN&MT hiện đang xin ý kiến của Thủ tướng và Phó Thủ tướng Chính phủ về việc cho phép triển khai mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng tại Việt Nam. Mục tiêu chính là nhằm giải quyết các thách thức liên quan đến an ninh lương thực, an toàn dịch bệnh, và bảo vệ môi trường trong chăn nuôi lợn. Thông qua việc áp dụng công nghệ tiên tiến, ngành chăn nuôi lợn kỳ vọng sẽ đạt được sự phát triển bền vững và hiệu quả cao hơn trong tương lai.