Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế vừa tổ chức thành công Hội thảo quốc tế Công nghệ và Quản lý Xanh (IFGTM) lần thứ 15, năm 2025. Sự kiện này đã quy tụ các nhà khoa học, hoạch định chính sách và quản lý từ nhiều quốc gia để thảo luận và chia sẻ các nghiên cứu mới nhất về bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu.

Với chủ đề “Các giải pháp quản lý và công nghệ xanh hướng tới phát triển bền vững và phát thải ròng bằng 0”, hội thảo IFGTM 2025 đã trở thành diễn đàn quan trọng cho các chuyên gia từ nhiều lĩnh vực. Hội thảo được tổ chức thành 1 phiên toàn thể và 3 phiên chuyên đề, với hơn 24 báo cáo khoa học được trình bày. Phiên toàn thể có sự tham gia của các diễn giả mời là các giáo sư hàng đầu từ Nhật Bản, Singapore và Việt Nam. Ngoài ra, còn có 27 báo cáo treo (poster), đa số là của các nhà nghiên cứu trẻ và nghiên cứu sinh.

Theo PGS.TS Võ Thanh Tùng, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế, chủ đề của IFGTM 2025 phản ánh xu hướng toàn cầu về chuyển đổi xanh và nỗ lực đạt đến phát thải ròng khí nhà kính bằng không (Net-Zero). Các báo cáo trình bày tại hội thảo tập trung vào các nhóm nội dung quan trọng, bao gồm các giải pháp công nghệ xanh trong kiểm soát ô nhiễm, các công cụ và giải pháp tiên tiến cho quản lý tài nguyên và môi trường, năng lượng và biến đổi khí hậu, cũng như kết nối học thuật – doanh nghiệp – cộng đồng trong tiến trình đạt mục tiêu Net-Zero.

Các báo cáo có chất lượng sẽ trải qua quá trình bình duyệt để công bố trên Kỷ yếu thuộc hệ thống của Nhà xuất bản Trans Tech Publications và trên các tạp chí khoa học uy tín như Khoa học Đại học Huế: Khoa học Tự nhiên, Khoa học và Công nghệ Trường Đại học Khoa học.

Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế, đặc biệt là Khoa Môi trường, đã có vai trò tích cực trong mạng lưới CGTMR từ những ngày đầu thành lập và đã từng đăng cai tổ chức thành công IFGTM 2015. Đào tạo, nghiên cứu và hợp tác quốc tế về môi trường là một trong những thế mạnh của trường trong nhiều năm qua.

IFGTM là diễn đàn khoa học thường niên của Mạng lưới Nghiên cứu Công nghệ và Quản lý Xanh (CGTMR), bao gồm các đơn vị đào tạo và nghiên cứu về môi trường trong nước và các đối tác quốc tế. Hiện CGTMR có 17 đơn vị thành viên trong nước và 4 đối tác quốc tế. Kể từ khi hình thành, đã có 14 hội thảo IFGTM được các đơn vị khắp các miền đất nước đăng cai tổ chức.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang tích cực chuyển mình vào một giai đoạn tăng trưởng mới, với sự tập trung vào đổi mới sáng tạo, khoa học và công nghệ như những trọng tâm chính trong việc kiến tạo tương lai cho đất nước. Một báo cáo gần đây về Đổi mới Sáng tạo và Đầu tư công nghệ Việt Nam, được thực hiện bởi Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) cùng nhiều đơn vị khác, đã chỉ ra rằng Việt Nam sẽ ưu tiên phát triển các ngành nghề tiềm năng trong giai đoạn mới này.

Một trong những lĩnh vực được chú ý đặc biệt là năng lượng. Theo dự kiến, nhu cầu điện của Việt Nam sẽ tăng đáng kể từ 290 TWh vào năm 2024 lên 471 TWh vào năm 2030 và lên tới 1.116 TWh vào năm 2050. Đáng chú ý, ngành năng lượng tái tạo, vốn đang chiếm 26,7% hiện nay, dự kiến sẽ tăng lên hơn 61% vào năm 2050. NIC dự báo rằng năng lượng xanh và năng lượng tái tạo sẽ là thị trường đầy tiềm năng cho các doanh nghiệp tiến hành khai thác.

Bên cạnh năng lượng tái tạo, các công nghệ xanh như xe điện, tín chỉ carbon, và hệ thống lưu trữ năng lượng cũng được dự báo sẽ tăng trưởng mạnh mẽ trong tương lai. Ngoài ra, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào các ngành dọc cụ thể cũng được đánh giá cao, với khả năng đóng góp lên tới 130 tỷ USD cho nền kinh tế vào năm 2050.

Không chỉ dừng lại ở đó, các ngành như nông nghiệp thông minh, giáo dục, y tế, thương mại xuyên biên giới và cho vay tiêu dùng cũng được nhận định là giàu tiềm năng nhờ vào sự đổi mới công nghệ và dòng vốn đầu tư nước ngoài. Sự phát triển của các ngành này không chỉ góp phần vào tăng trưởng kinh tế mà còn giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Trong dài hạn, Việt Nam được dự báo sẽ chuyển đổi tăng trưởng dựa trên ba trụ cột chính: kinh tế số, kinh tế xanh và kinh tế công nghệ cao. Sự chuyển dịch chiến lược này sẽ giúp Việt Nam chuyển đổi từ mô hình tăng trưởng thâm dụng lao động và phụ thuộc vào tài nguyên sang mô hình dựa trên đổi mới sáng tạo, nhân lực chất lượng cao và tính bền vững. Điều này không chỉ giúp Việt Nam phát triển bền vững mà còn nâng cao vị thế trên trường quốc tế.

Để đạt được những mục tiêu này, vai trò của Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) và các tổ chức khác trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đầu tư công nghệ là rất quan trọng. NIC đã và đang đóng một vai trò tích cực trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo và công nghệ, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.

Tổng kết lại, Việt Nam đang đứng trước những cơ hội lớn để phát triển và đổi mới. Với sự tập trung vào đổi mới sáng tạo, khoa học và công nghệ, Việt Nam có thể đạt được mục tiêu tăng trưởng bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Quá trình này đòi hỏi sự hợp tác và nỗ lực của tất cả các bên liên quan, từ chính phủ, doanh nghiệp đến cộng đồng, để cùng nhau xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho đất nước.

Diễn đàn Chuyển đổi xanh và Ngày hội Tái chế 2025 sẽ chính thức diễn ra vào ngày 31/7 tại Hội trường Thống Nhất, thành phố Hồ Chí Minh. Sự kiện này dự kiến sẽ thu hút gần 500 đại biểu từ các bộ, ngành Trung ương, chính quyền địa phương, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế, trường đại học và cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo vì môi trường. Tại đây, các giải pháp và mô hình thực tế nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh và tái chế sẽ được trình làng, mang đến cơ hội để các bên liên quan trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và tìm kiếm giải pháp cho những thách thức môi trường hiện nay.

Trong khuôn khổ sự kiện, một khu vực triển lãm sẽ được thiết lập để trưng bày các sản phẩm đến từ doanh nghiệp, nhóm khởi nghiệp, sinh viên và nghệ nhân thủ công. Những sản phẩm này đã được chọn lọc và sắp xếp để thể hiện tính thực tế và khả thi của các sáng kiến xanh trong việc giải quyết vấn đề môi trường. Khách tham quan sẽ có cơ hội trải nghiệm thực tế các mô hình sản xuất từ rác thải nhựa, robot dọn rác, máy in 3D từ nhựa tái chế, thời trang bền vững… Đây là những giải pháp sáng tạo nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và thúc đẩy sự phát triển bền vững.

Theo bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, thành viên ban tổ chức, diễn đàn và Ngày hội Tái chế 2025 sẽ giới thiệu hàng loạt sản phẩm mang đậm tinh thần đổi mới và sáng tạo. Một số sản phẩm nổi bật bao gồm máy in 3D sử dụng nhựa tái chế cùng các sản phẩm in thực tế, túi đi chợ từ lưới đánh cá, robot dọn rác và phao chắn rác thông minh. Những sản phẩm này không chỉ thể hiện sự sáng tạo mà còn cho thấy tiềm năng lớn trong việc áp dụng công nghệ và đổi mới để giải quyết vấn đề môi trường.

Bên cạnh đó, không gian triển lãm còn trưng bày các sản phẩm từ nguyên liệu bản địa như xơ mướp, cỏ bàng, xơ dừa, được tái sinh thành giỏ xách, đồ gia dụng nhờ bàn tay nghệ nhân. Vải vụn ngành may mặc cũng trở thành túi tote, buộc tóc… Nhiều nhóm sinh viên cũng sẽ mang đến ý tưởng như viên nén trồng cây từ xơ dừa, hay sản phẩm làm sạch không khí từ vi sinh. Sự đa dạng của các sản phẩm trưng bày cho thấy sự phong phú và sáng tạo trong việc tìm kiếm giải pháp cho môi trường.

Sự kiện này hứa hẹn sẽ mang lại nhiều trải nghiệm và kiến thức bổ ích cho khách tham quan, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của mô hình kinh tế tuần hoàn và xu hướng sống xanh, tiêu dùng có trách nhiệm. Thông qua diễn đàn và ngày hội tái chế, các bên liên quan sẽ có cơ hội kết nối, chia sẻ thông tin và kinh nghiệm, từ đó đẩy mạnh các hoạt động bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Trong khuôn khổ Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, các đại biểu đã tham gia tọa đàm về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo gắn với phát triển kinh tế xanh và phát triển bền vững. Tại đây, các chuyên gia đã đưa ra những ý kiến tâm huyết và giải pháp nhằm hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam.

TS. Đinh Hùng Cường, Trưởng phòng Nghiên cứu và Phát triển tại Viện Hoá học Nước biển Fukuoka (Nhật Bản), đã đặt ra một câu hỏi khiến cả khán phòng phải suy ngẫm: Vì sao một quả xoài Miyazaki (Nhật Bản) có thể được bán với giá hơn 2 triệu đồng, trong khi xoài Việt Nam dù ngon nhưng giá trị lại thấp hơn rất nhiều? Theo TS. Cường, câu trả lời không chỉ nằm ở thương hiệu, mà còn ở việc tạo ra một câu chuyện cho sản phẩm. Đó là câu chuyện về sự chăm chút tỉ mỉ, từ việc cắt tỉa để mỗi cây chỉ giữ lại vài chục quả, cho đến bọc từng quả trong túi lưới, thu hoạch đúng thời điểm quả vừa rụng khỏi cành – thời điểm ngon nhất, chất lượng nhất.

Tuy nhiên, TS. Cường cũng nhấn mạnh rằng, cần thiết phải có một nền tảng chất lượng ngay từ khâu đầu vào. Môi trường sản xuất xuống cấp, đất đai bạc màu, hệ sinh thái bị phá vỡ bởi hóa chất thì mọi nỗ lực marketing, mọi câu chuyện thương hiệu đều vô nghĩa. Điều này cho thấy rằng, để tăng giá trị sản phẩm, chúng ta cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng và tạo ra giá trị gia tăng cho sản phẩm.

Cũng tại tọa đàm, TS. Nguyễn Hoàng Chinh, Trung tâm nghiên cứu các sản phẩm sinh học bền vững trường ĐH Deakin, Úc, đã trao đổi về chủ đề khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong sản xuất xanh. Theo TS. Chinh, Việt Nam đang đứng trước một nghịch lý lớn: lãng phí hàng chục triệu tấn phụ phế phẩm mỗi năm. Điều này không chỉ gây tổn thất cho môi trường mà còn bỏ lỡ cơ hội kinh doanh lớn.

TS. Chinh đã gợi mở hướng để các startup có thể biến nguồn ‘rác’ khổng lồ này thành một ‘mỏ vàng’, thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn và cạnh tranh sòng phẳng trên thị trường quốc tế. Chìa khóa để giải quyết bài toán này nằm ở việc chuyển đổi tư duy từ kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn. Điều này đòi hỏi sự thay đổi trong cách nghĩ và cách làm của các doanh nghiệp, cũng như sự hỗ trợ từ Chính phủ và các tổ chức.

Để biến ý tưởng thành hiện thực, TS. Nguyễn Hoàng Chinh đề xuất, Việt Nam cần một hệ sinh thái hỗ trợ hiệu quả, dựa trên mô hình hợp tác “kiềng ba chân”: Chính phủ – Viện nghiên cứu – Doanh nghiệp. Sự hợp tác này giúp giảm chi phí đầu tư riêng lẻ cho từng doanh nghiệp, đẩy nhanh quá trình chuyển giao công nghệ và tạo ra một môi trường đổi mới sáng tạo sôi động.

TS. Đinh Hùng Cường cũng đề xuất một mô hình hỗ trợ “công thức 4 chân” để tạo ra một hệ sinh thái hỗ trợ thông minh cho các nhà sáng tạo Việt. Cụ thể, nhà nước cần xây dựng các phòng thí nghiệm mở (Open Lab) dùng chung, có một cơ chế tài chính linh hoạt, cho phép các nhà nghiên cứu được “ghi nợ” chi phí và chỉ hoàn trả khi dự án thành công. Điều này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và tăng cường sự hỗ trợ cho các nhà sáng tạo.

Cuối cùng, các chuyên gia đều nhấn mạnh rằng, để hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa Chính phủ, Viện nghiên cứu và Doanh nghiệp. Sự hợp tác này sẽ giúp tạo ra một môi trường đổi mới sáng tạo sôi động, hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam phát triển và thành công. Với sự hợp tác và hỗ trợ hiệu quả, các nhà sáng tạo Việt Nam sẽ có thể tạo ra những sản phẩm và dịch vụ sáng tạo, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.