Triển lãm “Di sản cũ – Linh hồn mới” tại Mơ Artspace (khách sạn Apricot, 136 Hàng Trống, Hoàn Kiếm, Hà Nội) đã chính thức khai mạc vào ngày 28/7 và sẽ kéo dài đến ngày 2/8. Sự kiện này là cơ hội để công chúng yêu mỹ thuật tại Việt Nam gặp lại họa sĩ Công Quốc Hà, người đã đột ngột qua đời gần một năm trước, thông qua những bức tranh và kỷ vật gắn liền với cuộc đời sáng tác của ông.

Con gái của họa sĩ, chị Công Nữ Hoàng Anh, đã mang hơn 30 bức tranh từ Thụy Điển về Hà Nội để trưng bày trong triển lãm này. Những tác phẩm này bao gồm sơn mài, sơn dầu, acrylic với đủ chất liệu và kích thước, cùng các kỷ vật gắn liền với cuộc đời hội họa của họa sĩ Công Quốc Hà. Người xem có thể ngắm những bức tranh với màu sắc tươi sáng đặc trưng của Công Quốc Hà, với đa dạng chủ đề như ngựa, mèo, hoa, ngoài những đề tài quen thuộc về phụ nữ và phố cổ Hà Nội.

Đặc biệt, triển lãm còn trưng bày những tác phẩm đặc sắc mà họa sĩ đã vẽ trong mấy năm cuối đời. Chị Công Nữ Hoàng Anh cho biết, chị đã mang những bức tranh từ bảo tàng gia đình ở Thụy Điển về Hà Nội để công chúng trong nước có thể thưởng thức các tác phẩm của bố mình. Các bức tranh được lựa chọn theo cảm xúc cá nhân và phù hợp với không gian trưng bày.

Thông qua triển lãm, người xem sẽ thấy một Công Quốc Hà đa dạng, với chiều sâu nội tâm và tư tưởng của một người ham học và đọc nhiều, một nghệ sĩ nhạy cảm nhưng luôn giữ được tinh thần lạc quan, tươi vui. Tinh thần ấy đặc biệt được thể hiện ở những tác phẩm ông vẽ trong mấy năm cuối đời.

Họa sĩ Công Quốc Hà sinh năm 1955 trong một gia đình gốc tư sản khá nổi tiếng ở Hà Nội. Ông nội của họa sĩ là người xây dựng khách sạn và nhà hàng Phú Gia nổi tiếng trên phố Hàng Trống trước 1954. Em gái ông là họa sĩ Công Kim Hoa, cũng rất thành danh với tranh sơn mài.

Họa sĩ Công Quốc Hà tốt nghiệp chuyên ngành sơn mài Trường cao đẳng Mỹ thuật công nghiệp năm 1979. Ông nổi tiếng với các đề tài phụ nữ, phố cổ, hoa, với phong cách hội họa riêng, tối giản đường nét, chú trọng bố cục, chắt lọc mảng màu tươi sáng. Tranh ông được yêu thích bởi phảng phất chất hương xa, lãng mạn, hồi cố và bản màu tươi sáng và tình cảm.

Trước khi qua đời vào cuối năm 2023, họa sĩ Công Quốc Hà đã tổ chức nhiều triển lãm trong nước và quốc tế. Dịp này, vào buổi chiều cuối cùng của trưng bày, gia đình sẽ tổ chức chương trình nghệ thuật kết hợp độc đáo giữa trình diễn âm nhạc, thời trang và hội họa Công Quốc Hà, dành cho bạn bè.

Triển lãm “Di sản cũ – Linh hồn mới” là một sự kiện nghệ thuật đặc biệt, đánh dấu sự trở lại của những tác phẩm cuối đời của họa sĩ Công Quốc Hà, người đã qua đời gần một năm trước. Con gái ông, chị Công Nữ Hoàng Anh, đã quyết định mang hơn 30 tác phẩm từ Thụy Điển về Hà Nội để trưng bày, như một cách để kết nối di sản hội họa của ông với công chúng quê nhà.

Những bức tranh này, phần lớn là khổ lớn, mang đậm nội tâm và sắc màu lạc quan, thể hiện phong cách đặc trưng của họa sĩ Công Quốc Hà. Triển lãm này không chỉ là một sự kiện nghệ thuật thông thường, mà còn là một cách để kể lại hành trình sáng tác của họa sĩ qua những kỷ vật gắn bó với ông, như cọ, bút, bay màu, túi, đồng hồ… đến các sản phẩm phái sinh do học trò thực hiện, lấy cảm hứng từ chính tranh của thầy mình.

Các tác phẩm được lựa chọn hoàn toàn theo cảm xúc cá nhân và sự hòa hợp với không gian, thay vì sắp xếp theo tuyến đề tài hay giai đoạn. Người xem có dịp thấy lại một Công Quốc Hà quen thuộc với những đề tài gắn bó suốt sự nghiệp như phụ nữ và phố cổ Hà Nội, đồng thời khám phá một khía cạnh mới mẻ qua các bức tranh vẽ ngựa, mèo, hoa.

Đặc biệt, nhiều tác phẩm được sáng tác trong những năm cuối đời cho thấy sự chuyển biến rõ nét về phong cách, với màu sắc tươi sáng hơn, đường nét tự do, phóng khoáng hơn, mang đậm chất trừu tượng và tinh thần bay bổng. Một trong những tác phẩm đáng chú ý là bức tranh “Hà Nội tháng 7/2021” vẽ phố cổ Hà Nội vào những ngày giãn cách vì đại dịch Covid-19, khung cảnh vừa vắng lặng vừa rực rỡ, với hình ảnh chú mèo thong dong bước trên con đường rát vàng.

Theo chị Hoàng Anh, đó chính là biểu tượng tinh thần lạc quan mà bố chị luôn theo đuổi trong nghệ thuật cũng như cuộc sống. Ông từng dặn các con: “Khó khăn nhất là thời điểm tốt nhất để thành công”. Hiện gia đình chỉ còn rất ít tác phẩm thuộc dòng tranh hoa của hoạ sĩ Công Quốc Hà, dù đây là chủ đề từng được nhiều nhà sưu tập quan tâm và tìm kiếm.

Tranh phố cổ Hà Nội chiếm số lượng lớn nhất, gần bằng tất cả các đề tài khác cộng lại, tiếp theo là tranh về phụ nữ. Nếu như trước đây, ông chọn 2 đề tài này để đáp ứng thị hiếu thị trường, thì ở giai đoạn cuối đời, ông quay lại với chúng bằng phong cách trừu tượng, giàu chiều sâu nội tâm và trải nghiệm cá nhân, như một cách vẽ cho chính mình.

Trong loạt tranh cuối ấy, có một bức mang tên “Nâng thế giới theo cách của riêng mình”, như một tuyên ngôn khép lại hành trình nghệ thuật của người họa sĩ từng sống rất tận hiến với nghề.

Để khép lại buổi trưng bày, vào 17h ngày 2/8, gia đình họa sĩ sẽ phối hợp tổ chức một chương trình nghệ thuật kết hợp hội họa, âm nhạc và thời trang. Đây được xem như lời chào tạm biệt gửi đến những người yêu mến ông.

Triển lãm “Di sản cũ – Linh hồn mới” mở cửa đến hết ngày 2/8 tại 136 Hàng Trống, Hà Nội. Hoạ sĩ Công Quốc Hà (1955-2024) đã ghi dấu ấn sâu đậm trong nền mỹ thuật Việt Nam đương đại. Ông tốt nghiệp chuyên ngành sơn mài tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Công nghiệp (nay là Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội) năm 1979.

Hoạ sĩ Công Quốc Hà có phong cách đặc trưng với đường nét tối giản, bố cục chắt lọc và mảng màu tươi sáng. Các đề tài chủ đạo trong tranh của ông gồm phụ nữ, phố cổ Hà Nội và hoa. Ngoài hội họa, ông còn tham gia minh họa cho nhiều báo, tạp chí trong nước. Trước khi qua đời vào cuối năm 2024, ông đã tổ chức nhiều triển lãm cá nhân trong và ngoài nước.

Trong không gian mở của COMPLEX01 tại Hà Nội, một sự kiện nghệ thuật đặc biệt đã diễn ra vào một buổi chiều giữa tháng 7. Sự kiện “Hạ hồi Talkshow” với chủ đề “Khi truyền thống chạm tới chương mới” đã tái hiện những nhịp đập sống động của nghệ thuật tuồng, loại hình sân khấu bác học hàng trăm năm tuổi.

Sự kiện không chỉ mang đến cơ hội để công chúng trải nghiệm không gian trưng bày các sưu tập mũ, áo, đạo cụ tuồng cổ mà còn cho phép họ được “sống” cùng hơi thở tuồng qua trích đoạn “Hồ Nguyệt Cô hóa cáo” do Nghệ sĩ Nhân dân Xuân Quý và Nghệ sĩ Ưu tú Bích Tần thể hiện. Phần trò chuyện cởi mở và nhiệt huyết của nguyên Phó Giám đốc Nhà hát Tuồng Việt Nam Tạ Văn Sốp, người đã gắn bó với tuồng suốt 45 năm qua, đã mang đến cho khán giả nhiều kiến thức lý thú.

Từ nội dung đề cao tư tưởng trung quân ái quốc, trọng đạo lý cho đến những lề lối, nguyên tắc, phương pháp cách điệu, ước lệ, tượng trưng của tuồng, và cả những nét đẹp độc đáo thể hiện qua hệ thống lời thoại, âm nhạc, mỹ thuật, hát, múa, hóa trang, biểu diễn…, tất cả đã được nghệ sĩ Tạ Văn Sốp chia sẻ một cách sinh động và dễ hiểu. Điều thú vị nhất là khi nghệ sĩ Tạ Văn Sốp chia sẻ những kinh nghiệm và kiến thức về tuồng, hai nghệ sĩ Xuân Quý và Bích Tần luôn sẵn sàng “thị phạm” để minh họa, mang đến cho người xem những hình dung trực quan sống động.

“Hạ hồi Talkshow” không chỉ tạo nên không gian đối thoại kết nối chuyên gia, nghệ sĩ và công chúng mà còn gợi mở những góc tiếp cận mới để nghệ thuật truyền thống không lạc nhịp trong dòng chảy thời đại. Dự án “Hạ hồi” là một chuỗi hoạt động được lên kế hoạch và thực hiện bởi một nhóm những người trẻ cùng chung tình yêu văn hóa dân tộc.

Trưởng ban tổ chức Bùi Yến Linh cho biết, dự án này hy vọng có thể nối bước cha ông trên hành trình gìn giữ, làm sống lại những di sản nghệ thuật truyền thống. Trong năm nay, “Hạ hồi” sẽ tập trung vào nghệ thuật tuồng với một chuỗi các hoạt động trên đa nền tảng online và offline.

Gần nhất là “Hạ hồi Tour” với chủ đề “Dòng chảy của tuồng” sẽ diễn ra vào ngày 16/8/2025, đưa du khách đến với Bắc Ninh để thưởng thức trích đoạn tuồng tại sân khấu thực cảnh. Dự án “Hạ hồi” cũng bao gồm “Hạ hồi Podcast” với chủ đề “Giấc mộng về tuồng”, dự kiến thực hiện trong 3 tháng từ tháng 9 đến 12/2025, kể lại những ký ức nghề và chuyện hậu trường của các nghệ sĩ, chuyên gia dưới định dạng âm thanh và video podcast.

Bộ phim tài liệu “Hạ hồi – Mộng ký mẫn tuồng” sẽ là kết thúc của dự án, góp phần truyền tình yêu và cảm hứng với tuồng thông qua ngôn ngữ điện ảnh. Thế hệ trẻ hôm nay không quay lưng mà đang nỗ lực “chắp cánh” để nghệ thuật truyền thống thăng hoa. Những dự án như “Hạ hồi” chính là hướng đi hiệu quả để nhóm lên sự quan tâm, tình yêu và trách nhiệm gìn giữ những giá trị văn hóa của cha ông.