Kinh tế tư nhân Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức và hạn chế khó vượt qua kể từ năm 2011 đến nay. Các chuyên gia nghiên cứu từ Đại học Kinh tế quốc dân đã chỉ ra rằng những hạn chế này xuất phát từ nhận thức chưa đầy đủ và chưa thống nhất về kinh tế tư nhân. Hiện nay, hệ thống chính sách còn nhiều khía cạnh thiếu tính bao trùm và không đảm bảo công bằng giữa kinh tế tư nhân với các khu vực kinh tế khác.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng lực lượng kinh tế tư nhân Việt Nam chưa có mô hình phù hợp để gắn kết các bộ phận cấu thành. Hơn nữa, doanh nhân Việt Nam hiện đang thiếu những đặc tính cần thiết trong bối cảnh nền kinh tế hiện đại và tính chất cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Điều này đòi hỏi sự thay đổi và cải thiện trong cách thức phát triển kinh tế tư nhân.

Để khắc phục những hạn chế này, nhóm chuyên gia nghiên cứu đã đưa ra một số khuyến nghị quan trọng. Thứ nhất, cần hoàn thiện tư duy và cách thức nhìn nhận khu vực kinh tế tư nhân, trong đó nhấn mạnh vai trò của người Việt là chủ yếu nhưng cũng cần lưu ý đến bộ phận kinh tế tư nhân Việt Nam ở nước ngoài. Điều này sẽ giúp tạo ra một cơ sở nhận thức thống nhất và đầy đủ về kinh tế tư nhân.

Thứ hai, cần đứng trên quan điểm phát triển bao trùm để tháo gỡ nút thắt về thể chế, chính sách trong phát triển kinh tế tư nhân. Việc hoàn thiện chính sách tạo bình đẳng cho các doanh nghiệp tư nhân so với các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp FDI là rất quan trọng. Điều này sẽ giúp tạo ra một môi trường kinh doanh công bằng và thuận lợi cho sự phát triển của kinh tế tư nhân.

Thứ ba, cần hoàn thiện các mô hình gắn kết lực lượng kinh tế tư nhân của người Việt Nam. Thông qua việc liên kết các loại hình doanh nghiệp tư nhân trong nước và tổ chức liên kết doanh nghiệp của người Việt Nam ở nước ngoài và doanh nghiệp tư nhân trong nước, sẽ giúp tạo ra một lực lượng kinh tế tư nhân mạnh mẽ và gắn kết.

Thứ tư, cần phát triển đội ngũ doanh nhân Việt đáp ứng được yêu cầu mới của nền kinh tế. Việc triển khai các chương trình đào tạo doanh nhân, hỗ trợ tài chính và chính sách khuyến khích doanh nhân tham gia đào tạo là rất cần thiết. Điều này sẽ giúp nâng cao năng lực và trình độ của đội ngũ doanh nhân Việt Nam.

Cuối cùng, cần phát triển tinh thần doanh nhân và văn hóa kinh doanh lành mạnh trên cơ sở triển khai đồng bộ việc xây dựng và phổ biến bộ Quy tắc đạo đức kinh doanh cho doanh nhân Việt Nam. Điều này sẽ giúp tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh và có đạo đức, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của kinh tế tư nhân.

Tóm lại, để phát triển kinh tế tư nhân Việt Nam, cần có sự thay đổi và cải thiện trong cách thức nhận thức, chính sách, mô hình phát triển và đội ngũ doanh nhân. Với những khuyến nghị trên, hy vọng rằng kinh tế tư nhân Việt Nam sẽ phát triển mạnh mẽ và bền vững trong tương lai.

Ngày 23-24/8, tại tỉnh Thanh Hoá, Trung ương Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam đã tổ chức Vòng đối thoại địa phương Diễn đàn Kinh tế Tư nhân Việt Nam 2025 tại cụm Bắc Trung Bộ. Sự kiện này quy tụ các chuyên gia, doanh nhân và đại diện các tỉnh thành trong khu vực để thảo luận và tìm giải pháp cho các vấn đề trọng tâm đang tồn tại.

Cụm Bắc Trung Bộ bao gồm các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị và thành phố Huế, là khu vực có tiềm năng to lớn để phát triển công nghiệp, kinh tế biển, du lịch và nông nghiệp công nghệ cao. Tuy nhiên, khu vực này vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức như hạn chế trong hạ tầng liên kết vùng, chất lượng nguồn nhân lực, tiếp cận đất đai và năng lực nội tại còn yếu của phần lớn doanh nghiệp địa phương.

Trong khuôn khổ sự kiện, ông Nguyễn Xuân Hưng, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Thanh Hóa, đã đánh giá cao tiềm năng phát triển kinh tế tư nhân của cụm Bắc Trung Bộ với đường bờ biển dài, tài nguyên phong phú và mạng lưới giao thông đang ngày càng hoàn thiện. Tuy nhiên, ông cũng thẳng thắn chỉ ra rằng khu vực kinh tế tư nhân tại đây vẫn còn nhiều khó khăn và hạn chế như quy mô doanh nghiệp còn nhỏ, sức cạnh tranh chưa cao, thiếu nguồn vốn dài hạn và nguồn nhân lực chất lượng cao.

Đại diện tỉnh Hà Tĩnh cũng chia sẻ rằng kinh tế tư nhân tại Hà Tĩnh đã phát triển mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng, với hơn 6.800 doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó hơn 97% là doanh nghiệp tư nhân. Tuy nhiên, doanh nghiệp tư nhân vẫn còn gặp một số khó khăn như việc tiếp cận nguồn vốn và nguồn nhân lực chất lượng cao.

Mặt khác, các tỉnh Bắc Trung Bộ hiện vẫn phát triển theo hướng cục bộ, thiếu sự phối hợp chặt chẽ trong quy hoạch, phát triển hạ tầng và thu hút đầu tư. Thiếu một cơ chế điều phối phát triển vùng Bắc Trung Bộ đủ mạnh mẽ, có thẩm quyền rõ ràng, ngân sách phù hợp và đội ngũ chuyên trách để điều phối các hoạt động quy hoạch, đầu tư hạ tầng và phát triển kinh tế xã hội giữa các tỉnh.

Ngoài ra, đại diện thành phố Huế cũng cho biết các lĩnh vực như du lịch – dịch vụ, xây dựng, công nghệ thông tin, nông nghiệp hữu cơ và sản phẩm đặc sản địa phương ghi nhận nhiều nỗ lực đổi mới từ các doanh nghiệp tư nhân trẻ. Tuy nhiên, họ vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn và đưa ra kiến nghị tăng cường các chương trình ươm tạo khởi nghiệp, kết nối với các trung tâm đổi mới sáng tạo, và hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân nâng cao năng lực chuyển đổi số và phát triển bền vững.

Trước những thách thức và hạn chế đang tồn tại, các đại biểu tham dự vòng đối thoại địa phương đã thảo luận và đưa ra các giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của kinh tế tư nhân tại cụm Bắc Trung Bộ. Một trong những giải pháp được đề xuất là tăng cường liên kết vùng và đầu tư hạ tầng chiến lược, cải cách thủ tục đầu tư và đất đai, chuyển đổi xanh trong nông nghiệp, công nghiệp và du lịch, phát triển kinh tế biển, và thúc đẩy chuyển đổi số để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp địa phương.

Thông qua sự kiện này, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam hy vọng sẽ tạo ra một diễn đàn để các doanh nhân, chuyên gia và đại diện các tỉnh thành trong khu vực trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm và tìm ra các giải pháp sáng tạo để thúc đẩy sự phát triển của kinh tế tư nhân tại cụm Bắc Trung Bộ.

…

Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 198/2025/QH15 về cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân (KTTN), đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc thể chế hóa Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị. Nghị quyết này không chỉ phản ánh sự nhìn nhận sâu sắc của Đảng và Nhà nước về vai trò quan trọng của KTTN mà còn mở ra một chương mới đầy hứa hẹn cho sự phát triển của khu vực này.

Để hiểu rõ hơn về các nội dung của Nghị quyết, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Nguyễn Minh Sơn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp. Theo Tiến sĩ Nguyễn Minh Sơn, Nghị quyết 198/2025/QH15 bao gồm các cơ chế, chính sách đặc biệt nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Một trong những điểm nổi bật của Nghị quyết là bãi bỏ tư duy ‘xin – cho’, giảm thiểu can thiệp hành chính, giao nhiệm vụ cắt giảm tối thiểu 30% điều kiện kinh doanh, chi phí tuân thủ pháp luật và thời gian xử lý thủ tục hành chính. Nghị quyết cũng xây dựng môi trường pháp lý ổn định, yêu cầu rà soát, loại bỏ xung đột pháp lý cản trở sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân.

Bên cạnh đó, Nghị quyết đưa ra cơ chế ‘sandbox’ (khuôn khổ thử nghiệm có kiểm soát) cho các mô hình kinh doanh mới, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ tài chính, trí tuệ nhân tạo, thương mại điện tử, y tế thông minh. Cơ chế này sẽ giúp doanh nghiệp đổi mới sáng tạo yên tâm thử nghiệm mô hình kinh doanh mới trong một môi trường pháp lý an toàn.

Tiến sĩ Nguyễn Minh Sơn cũng nhấn mạnh rằng Nghị quyết 198/2025/QH15 sẽ mở ra những cơ hội đặc thù cho doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp đổi mới sáng tạo tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Với đặc thù của vùng về nông nghiệp, thủy sản và biến đổi khí hậu, Nghị quyết sẽ tạo điều kiện để ĐBSCL chuyển đổi mô hình phát triển sang hướng xanh, bền vững và dựa trên đổi mới sáng tạo.

Tôi kỳ vọng rằng Nghị quyết này sẽ góp phần hình thành một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo công bằng, cạnh tranh và bền vững tại Việt Nam. Đồng thời, Nghị quyết cũng sẽ giúp ĐBSCL bứt phá ở 3 hướng chính: Phát triển nông nghiệp công nghệ cao gắn với chế biến sâu; Thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong toàn bộ chuỗi giá trị nông, thủy sản; và Hình thành các mô hình kinh tế sinh thái tuần hoàn, qua đó tạo dựng năng lực nội sinh để ứng phó hiệu quả và chủ động với biến đổi khí hậu trong dài hạn.

Nghị quyết 198/2025/QH15 là một bước ngoặt quan trọng trong việc phát triển kinh tế tư nhân tại Việt Nam. Với các cơ chế, chính sách đặc biệt, Nghị quyết này hứa hẹn sẽ mở ra một tương lai tươi sáng cho doanh nghiệp tư nhân và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam, đặc biệt là tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long.