Trường hợp của bé trai Tâm, 15 tuổi, tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, là một ví dụ đáng chú ý về tình trạng béo phì ở trẻ em. Trong vòng nửa năm, Tâm đã tăng hơn 10 kg và được chẩn đoán béo phì độ một, cùng với các vấn đề sức khỏe liên quan như rối loạn chuyển hóa và gan nhiễm mỡ. Khi đến khám, Tâm có chiều cao 1,58 m và cân nặng hơn 77 kg, với lượng mỡ nội tạng lên tới 150 cm2, vượt quá ngưỡng an toàn là dưới 100 cm2.

TS.BS Lê Bá Ngọc, Phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, đã chỉ ra rằng Tâm có nguy cơ cao mắc các bệnh mạn tính nghiêm trọng nếu không điều trị tích cực. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng sống, tuổi thọ và sức khỏe sinh sản sau này. Bác sĩ Ngọc giải thích rằng mỡ thừa không chỉ ảnh hưởng đến chức năng cơ – xương – khớp mà còn tăng nguy cơ thoái hóa sớm và giảm linh hoạt khi vận động. Hơn nữa, mỡ nội tạng vượt ngưỡng an toàn đồng nghĩa với việc cơ thể đang trong trạng thái viêm mạn tính âm thầm, dễ dẫn đến xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, tăng cholesterol máu, kháng insulin – yếu tố gây đái tháo đường type 2.

Việc tích tụ mỡ trong gan cũng là dấu hiệu sớm cảnh báo suy giảm chức năng gan. Do đó, Tâm đã được điều trị theo mô hình đa chuyên khoa cá thể hóa, bao gồm sử dụng thuốc tiêm giúp kéo dài cảm giác no, cải thiện độ nhạy insulin và kiểm soát glucose máu, giảm mỡ nội tạng. Ngoài ra, bác sĩ cũng chỉ định thêm thuốc cải thiện tình trạng kháng insulin, kiểm soát glucose máu, ngăn ngừa tiến triển thành đái tháo đường type 2.

Cùng với điều trị bằng thuốc, chuyên viên cũng hướng dẫn Tâm về chế độ ăn uống thâm hụt calo nhưng không thiếu chất và tránh ảnh hưởng đến sự phát triển. Tâm cần giảm tiêu thụ tinh bột hấp thu nhanh, ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, đạm nạc và giảm tối đa chất béo bão hòa, thực phẩm nhiều đường. Đồng thời, Tâm cũng được chỉ định tập luyện tăng dần theo sự thích nghi của cơ thể để thúc đẩy trao đổi chất.

Sau gần một tháng điều trị béo phì, Tâm đã giảm 6 kg, chỉ số BMI giảm từ 31 xuống 28,5, tỷ lệ mỡ cơ thể giảm song không bị mất cơ hay mất nước, chỉ số glucose trong máu cũng cải thiện. Theo bác sĩ Ngọc, mô hình điều trị đa chuyên khoa cá thể hóa không chỉ giúp Tâm giảm cân bền vững mà còn điều trị các rối loạn chuyển hóa đi kèm, ngăn nguy cơ mắc nhiều bệnh mạn tính nguy hiểm từ khi còn rất trẻ.

Bác sĩ cũng khuyến cáo phụ huynh nên đưa trẻ đi khám nếu có biểu hiện như tăng cân nhanh, mệt mỏi, ngại vận động. Phụ huynh không nên tự ý cho con dùng thuốc giảm cân hoặc áp dụng chế độ ăn kiêng cực đoan, tập luyện khắc nghiệt, vì những biện pháp này có thể gây rối loạn chuyển hóa, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ, làm tăng nguy cơ thiếu hụt vi chất, suy dinh dưỡng, rối loạn nội tiết, mất khối cơ… Xem thêm thông tin về điều trị béo phì tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.

Các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và dinh dưỡng như cà tím, hành tây, bắp cải tím, củ cải đường và khoai lang tím đã được chứng minh là có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là trong việc ngăn ngừa các biến chứng sức khỏe, bao gồm cả bệnh tiểu đường.

Cà tím là một nguồn cung cấp chất chống oxy hóa dồi dào, bao gồm anthocyanin nasunin trong vỏ và lutein, zeaxanthin trong ruột. Những chất này có đặc tính chống viêm, giúp làm chậm quá trình tiêu hóa và ngăn ngừa lượng đường trong máu tăng đột biến. Ngoài ra, cà tím cũng giàu chất xơ và khoáng chất thiết yếu cho cơ thể.

Hành tây, đặc biệt là loại màu đỏ, chứa nhiều chất chống oxy hóa anthocyanin, giúp trung hòa các gốc tự do và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương. Chất chống oxy hóa quercetin trong hành tây cũng làm giảm lượng histamine do tế bào giải phóng, giảm phản ứng dị ứng. Hành tây cũng giàu vitamin C, folate và vitamin B6, giúp duy trì quá trình trao đổi chất lành mạnh và chức năng thần kinh.

Bắp cải tím chứa nhiều chất dinh dưỡng và hợp chất có lợi như sulforaphane, giúp cải thiện kiểm soát đường huyết, đặc biệt ở người bệnh tiểu đường type 2. Loại rau này cũng giàu chất xơ và các chất dinh dưỡng thiết yếu như vitamin C và vitamin A, giúp tăng cường sức khỏe tổng thể.

Củ cải đường có màu đỏ đặc trưng nhờ betacyanin, một chất có tác dụng chống oxy hóa. Củ cải đường cũng giúp giảm huyết áp và ngăn ngừa biến chứng tim mạch ở người bệnh tiểu đường do khả năng chuyển đổi nitrat thành oxit nitric, giúp giãn mạch máu.

Khoai lang tím cung cấp beta-carotene dồi dào, được chuyển hóa thành vitamin A trong cơ thể, tốt cho mắt, hệ thống miễn dịch và làn da. Chất chống oxy hóa anthocyanin như cyanidin và peonidin trong khoai lang tím cũng giúp ngăn ngừa tổn thương và giảm viêm. Loại khoai này có chỉ số đường huyết thấp, rất phù hợp với người bệnh tiểu đường.

Những thực phẩm này đều có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là đối với người bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, việc sử dụng chúng cần được cân nhắc và điều chỉnh phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi người để đạt được hiệu quả tốt nhất.