Diễn đàn Nghiên cứu và Phát triển (R&D) Việt Nam 2025 đã diễn ra tại tỉnh Ninh Bình vào ngày 30-31/7, do Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) phối hợp với UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức. Sự kiện này quy tụ hàng trăm chuyên gia, nhà khoa học hàng đầu trong và ngoài nước, cùng các nhà hoạch định chính sách và đại diện doanh nghiệp.

GS.TS Nguyễn Đức Khương, Chủ tịch AVSE Global, nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt của việc tổ chức sự kiện tại Tràng An, Ninh Bình – di sản thế giới kép duy nhất tại Đông Nam Á và là kinh đô đầu tiên của Việt Nam. Ông cho rằng sự kiện này là cơ hội để các chuyên gia và nhà khoa học chia sẻ khát vọng và giấc mơ về sự phát triển của Việt Nam.

Kinh nghiệm quốc tế từ các quốc gia như Pháp, Hàn Quốc, Singapore hay Israel đã cho thấy R&D là động lực cốt lõi giúp các quốc gia bứt phá. Một nghiên cứu trên 35 quốc gia OECD chỉ ra rằng, 1% tăng chi tiêu cho R&D có thể giúp tăng 2,83% GDP thực tế. Tuy nhiên, tại Việt Nam, tỷ trọng chi tiêu cho R&D trên GDP vẫn còn khiêm tốn so với yêu cầu phát triển.

Tại sự kiện, ông Nguyễn Trung Kiên – Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài – đã hoan nghênh sáng kiến của AVSE Global và nhấn mạnh vai trò quan trọng của cộng đồng hơn 6 triệu người Việt Nam ở 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. Ông tin rằng cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài có đóng góp rất lớn trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.

Diễn đàn R&D 2025 tập trung thảo luận sâu vào ba trụ cột chính, bao gồm lộ trình R&D Việt Nam 2025–2030, khung chính sách quốc gia về R&D và kế hoạch hành động đầu tư R&D theo ngành. Sự kiện có sự tham gia của các khách mời đặc biệt, những nhà tư tưởng có ảnh hưởng toàn cầu.

Với sự hội tụ của trí tuệ và tâm huyết, Diễn đàn R&D Việt Nam 2025 được kỳ vọng sẽ biến những thách thức thành cơ hội, đề ra những giải pháp cụ thể để đưa Việt Nam trở thành một trung tâm R&D mới nổi của khu vực, vươn lên mạnh mẽ trong kỷ nguyên đổi mới sáng tạo.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đã nhấn mạnh yêu cầu về đổi mới và đột phá trong lĩnh vực khoa học và công nghệ tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Trong khuôn khổ nhiệm kỳ 2020-2025, Viện đã đạt được nhiều thành tựu ấn tượng, thể hiện sự đóng góp quan trọng vào sự phát triển của đất nước.

Trong nhiệm kỳ vừa qua, Viện Hàn lâm đã có những bước tiến đáng kể, bao gồm việc công bố hơn 12.000 công trình khoa học, trong đó có tới 8.400 công trình được đăng trên các tạp chí quốc tế uy tín. Bên cạnh đó, Viện cũng đã được cấp 292 bằng sở hữu trí tuệ, bao gồm 9 bằng độc quyền sáng chế quốc tế, đánh dấu những thành công trong hoạt động nghiên cứu và bảo hộ trí tuệ. Ngoài ra, Viện Hàn lâm đã nổi lên là đơn vị dẫn đầu cả nước về chỉ số chuyển đổi số (DTI) và vinh dự được tổ chức Clarivate trao giải thưởng ‘Dẫn đầu đổi mới sáng tạo khu vực Nam Á và Đông Nam Á’ trong hai năm liên tiếp 2021 và 2022.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng ghi nhận và đánh giá cao những thành tựu mà Viện Hàn lâm đã đạt được. Tuy nhiên, đồng chí cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế và tồn tại cần được khắc phục. Một số lĩnh vực vẫn chưa phát triển đồng đều và chưa bắt kịp được xu hướng của công nghệ lõi và mũi nhọn. Việc ứng dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn vẫn còn hạn chế. Công tác thu hút và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao vẫn còn nhiều khó khăn.

Hướng tới nhiệm kỳ 2025-2030, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đặt ra những mục tiêu đầy tham vọng. Viện phấn đấu tăng 50% số lượng công bố quốc tế uy tín, làm chủ 30 công nghệ tiên tiến, tăng 50% số lượng bằng sở hữu trí tuệ, và đảm bảo 100% nghiên cứu sinh có ít nhất 2 công trình nghiên cứu được công bố trên các tạp chí quốc tế uy tín.

Để đạt được những mục tiêu này, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng yêu cầu Đảng bộ Viện Hàn lâm phải tập trung xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học và công nghệ chiến lược; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; và đầu tư vào cơ sở vật chất hiện đại. Đặc biệt, Viện cần tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các chuyên gia và nhà khoa học, khuyến khích họ hình thành các nhóm nghiên cứu mạnh, đầu tư cơ sở vật chất tốt và không hạn chế về nguồn lực tài chính.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh: “Viện Hàn lâm phải dám nghĩ, dám làm và tiên phong trong nghiên cứu cơ bản và công nghệ chiến lược. Viện cần tạo bước đột phá trong hoạt động nghiên cứu và xây dựng thương hiệu khoa học và công nghệ quốc gia.”

Khánh Hòa đang trên đà trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030, với mục tiêu trở thành một cực tăng trưởng và trung tâm khu vực về kinh tế biển, công nghiệp công nghệ cao, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tại hội thảo “Khánh Hòa – hiện thực hóa tầm nhìn thành phố trực thuộc Trung ương đột phá trong kỷ nguyên mới”, ông Chu Thúc Đạt, phó cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ, đã đánh giá cao những bước tiến đột phá mà tỉnh đã đạt được trong thời gian gần đây.

Tăng trưởng kinh tế của Khánh Hòa đã đạt hai con số trong hai năm liên tiếp (10,35% năm 2023 và 10,16% năm 2024), với cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, tập trung vào du lịch, công nghiệp chế biến chế tạo và xây dựng hạ tầng. Tỉnh đã sớm xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là giải pháp căn cơ, lâu dài cho mục tiêu phát triển nhanh, bền vững.

Hiện, Khánh Hòa đã triển khai chuyển đổi số toàn diện với ba trụ cột là chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Tỉnh đang tập trung xây dựng đô thị thông minh, xếp hạng về chuyển đổi số của Khánh Hòa nằm trong 20 địa phương dẫn đầu. Tỉnh cũng đã quan tâm đầu tư nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ về biển và đại dương cùng với Viện Hải Dương học; lên kế hoạch xây dựng Trung tâm nghiên cứu quốc gia về công nghệ đại dương.

Tuy nhiên, ông Đạt cũng lưu ý địa phương cần tránh việc chỉ nhấn mạnh vào chi đầu tư cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số mà không đặt mục tiêu đo lường hiệu quả. Phân bổ nguồn lực khoa học công nghệ cho các cơ sở nghiên cứu phải dựa trên hiệu quả. Tỉnh cũng cần kết nối đưa bộ ba khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số bằng cơ chế quản lý, giải pháp điều hành và phân bổ nguồn lực.

Ông Trần Quốc Nam, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, khẳng định mục tiêu đưa địa phương trở thành thành phố trực thuộc Trung ương thứ 7 của cả nước vào năm 2030 đang “từng bước thành hiện thực”. Trong giai đoạn 2021-2025, tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh luôn đạt ở mức cao, từ 8% trở lên; quy mô nền kinh tế sau sắp xếp đạt trên 175.000 tỷ đồng.

Để hiện thực hóa khát vọng phát triển nhanh và bền vững, Khánh Hòa nhận diện rõ ba điểm nghẽn lớn cần tập trung tháo gỡ, gồm: hoàn thiện đồng bộ hạ tầng chiến lược; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và kiên quyết xử lý dứt điểm các công trình, dự án tồn đọng kéo dài. Với những nỗ lực và quyết tâm của chính quyền địa phương, Khánh Hòa đang trên đà trở thành một thành phố trực thuộc Trung ương, đóng góp vào sự phát triển của cả nước.

Việc vận hành hệ thống theo tiêu chuẩn quốc tế trong điều kiện thực tế tại Việt Nam đã khẳng định tính khả thi của công nghệ mới, đồng thời giúp việc giám định danh tính hài cốt liệt sĩ trên quy mô lớn trở thành hiện thực. Dự án “Nâng cao năng lực giám định hài cốt trong chiến tranh thông qua hợp tác phát triển, chuyển giao công nghệ và tiếp nhận trang thiết bị, hóa chất, vật tư tiêu hao” do Viện Sinh học chủ trì đã được phê duyệt theo Quyết định số 557/QĐ-VHL vào ngày 29/3/2024 của Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Trong khuôn khổ dự án, Viện Sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) và Ủy ban Quốc tế về Người mất tích (ICMP) tổ chức cuộc họp định kỳ 6 tháng (lần thứ 3) để cập nhật tiến độ các công việc liên quan tới cơ quan chủ quản cùng các ban, ngành liên quan. Giáo sư, Tiến sĩ Chu Hoàng Hà, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện trưởng Viện Sinh học nhấn mạnh, dự án được khởi xướng với mục tiêu cao cả là nâng cao năng lực giám định ADN đối với hài cốt liệt sĩ từ thời kỳ chiến tranh, qua đó góp phần giải quyết những vấn đề hậu quả chiến tranh và mang lại niềm tin, sự động viên cho hàng ngàn gia đình liệt sĩ.

Dự án không chỉ mang ý nghĩa khoa học mà còn mang giá trị nhân văn và đạo lý, thể hiện sự tri ân đối với lịch sử dân tộc và trách nhiệm đối với các gia đình vẫn đang mong mỏi thông tin về người thân đã mất. Với vai trò là đối tác hỗ trợ kỹ thuật chủ chốt, Ủy ban Quốc tế về Người mất tích đã tích cực chuyển giao công nghệ hiện đại, đào tạo chuyên môn kỹ thuật cho đội ngũ cán bộ Việt Nam, cũng như hỗ trợ vận hành phòng thí nghiệm và thiết lập hệ thống giám định theo các tiêu chuẩn quốc tế.

Đến nay, dự án đã đạt được những kết quả nổi bật, đánh dấu bước tiến mới trong quá trình triển khai. Hệ thống giải trình tự gen thế hệ mới (NGS) cùng phần mềm phân tích dữ liệu đã được lắp đặt đồng bộ và đưa vào vận hành tại Trung tâm Giám định ADN thuộc Viện Sinh học. Trong thời gian qua, nhiều khóa đào tạo chuyên sâu đã được tổ chức thành công với sự tham gia của các chuyên gia quốc tế và trong nước.

Đặc biệt, lần đầu tiên kể từ khi dự án bắt đầu, đội ngũ giám định đã triển khai công tác thu thập mẫu sinh phẩm hài cốt tại thực địa. Đội ngũ chuyên môn của dự án đã phối hợp với các cơ quan chức năng tiến hành lấy mẫu tại Nghĩa trang liệt sĩ Trà Lĩnh (tỉnh Cao Bằng), thu được 58 mẫu hài cốt liệt sĩ chưa xác định danh tính. Việc vận hành hệ thống theo tiêu chuẩn quốc tế trong điều kiện thực tế tại Việt Nam không chỉ khẳng định tính khả thi của công nghệ mới, mà còn đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc hiện thực hóa mục tiêu giám định danh tính hài cốt liệt sĩ trên quy mô lớn.

UBND TP.HCM vừa ban hành văn bản yêu cầu đẩy nhanh tiến độ công bố thủ tục hành chính và vận hành Trung tâm phục vụ hành chính công. Chủ tịch UBND TP.HCM giao các sở, ban, ngành, và các đơn vị liên quan khẩn trương hoàn thành việc công bố, công khai danh mục thủ tục hành chính và quy trình giải quyết thủ tục hành chính trước ngày 24/7.

Việc công bố, công khai này bao gồm trình chủ tịch UBND TP.HCM ban hành quyết định công bố, công khai danh mục thủ tục hành chính, quy trình nội bộ giải quyết thủ tục hành chính, quy trình tiếp nhận và trả kết quả phi địa giới hành chính với tất cả các thủ tục hành chính cấp tỉnh, cấp xã. Đây là bước quan trọng nhằm tăng cường tính minh bạch và hiệu quả trong việc giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp.

Sở Khoa học và Công nghệ được giao nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với Trung tâm chuyển đổi số TP.HCM để tham mưu mô hình chuẩn về bố trí trang thiết bị, công nghệ thông tin, truyền thông tại Trung tâm phục vụ hành chính công phường, xã, đặc khu. Mô hình này cần đảm bảo đáp ứng yêu cầu của bộ phận một cửa hiện đại và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin để nâng cao năng suất lao động của cán bộ, công chức, viên chức và phục vụ tốt nhất nhu cầu của người dân, doanh nghiệp.

Chủ tịch UBND TP.HCM cũng giao Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp các sở ngành và Văn phòng UBND TP.HCM rà soát, bố trí nhân sự làm việc tại Trung tâm phục vụ hành chính công TP.HCM, Trung tâm phục vụ hành chính công khu vực và 38 tổ địa bàn, để sẵn sàng hoạt động từ ngày 31/7. Ngoài ra, Sở Nội vụ còn phối hợp với các đơn vị liên quan tham mưu kế hoạch và tổ chức tập huấn quy trình nghiệp vụ, kỹ năng thao tác, vận hành Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cho đội ngũ cán bộ, công chức.

Trung tâm chuyển đổi số có nhiệm vụ cập nhật kịp thời, đầy đủ danh mục thủ tục hành chính, quy trình nội bộ giải quyết thủ tục hành chính trên Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính. Chủ tịch UBND phường, xã, đặc khu nơi đặt 38 tổ địa bàn cũng được yêu cầu bố trí sắp xếp nơi làm việc của tổ địa bàn tại Trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã, đảm bảo đủ điều kiện phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được cho biết, trước mắt TP.HCM sẽ lập Trung tâm hành chính công hai cấp và đưa 100% thủ tục hành chính thực hiện phi địa giới tới cuối năm 2025. Việc này nhằm mục đích tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp khi thực hiện các thủ tục hành chính, đồng thời nâng cao hiệu suất và chất lượng phục vụ.