khoa học – Vanhoadoisong.com https://vanhoadoisong.com Trang thông tin văn hóa & đời sống Tue, 16 Sep 2025 06:05:24 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/vanhoadoisong/2025/08/vanhoadoisong.svg khoa học – Vanhoadoisong.com https://vanhoadoisong.com 32 32 Người thợ trẻ với 15 sáng kiến triệu đô https://vanhoadoisong.com/nguoi-tho-tre-voi-15-sang-kien-trieu-do/ Tue, 16 Sep 2025 06:05:22 +0000 https://vanhoadoisong.com/nguoi-tho-tre-voi-15-sang-kien-trieu-do/

Thạc sĩ Nguyễn Văn Đác, trưởng Ban tự động hóa sản xuất Xí nghiệp Cơ điện, Liên doanh Việt – Nga (Vietsovpetro), đã có hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tự động hóa và đã tạo ra 15 sáng kiến cải tiến kỹ thuật mang lại lợi nhuận đáng kể, tính bằng triệu USD. Đối với anh Đác, đam mê sáng chế và nghiên cứu khoa học đã trở thành một phần không thể thiếu trong công việc.

Xuất thân từ chuyên ngành tự động hóa tại Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM), Nguyễn Văn Đác gia nhập Vietsovpetro vào năm 2006. Từ đó, anh bắt đầu nghiên cứu và tìm tòi sáng kiến để giảm bớt ngày công, hạn chế tối đa lao động chân tay và khắc phục lỗi của máy mà vẫn đảm bảo hiệu quả kinh tế cao.

Một trong những sáng kiến nổi bật của anh Đác là ‘Sử dụng van điều chỉnh PVC-521B với chương trình điều khiển hợp lý để cung cấp khí dầu vào ổn định cho máy nén khí thấp lắp tại MSP-9 và MSP-4 mỏ Bạch Hổ’. Sáng kiến này đã giúp giảm thiểu lỗi và tăng hiệu suất làm việc của máy nén khí, từ đó mang lại hiệu quả kinh tế cao cho Vietsovpetro.

Bên cạnh đó, anh Đác còn cho ra đời nhiều sáng kiến khác như ‘Nâng cấp hệ thống điều khiển máy nén khí nguồn nuôi Ingersoll Rand, sử dụng hệ thống biến tần thông dụng và PLC thay thế cho hệ thống điều khiển, biến tần chuyên dụng’. Sáng kiến này đã giúp máy nén khí chạy êm, không bị lỗi ngay từ ngày đầu vận hành, giảm thiểu thời gian bảo trì và tăng hiệu suất làm việc.

Những sáng kiến của anh Đác đã được áp dụng thành công vào lao động sản xuất và mang lại nhiều giá trị cho Vietsovpetro. Anh cũng đã nhận được nhiều giải thưởng và vinh danh, bao gồm giải ba hội thi Sáng tạo kỹ thuật toàn quốc lần thứ 17 tại Hà Nội và danh hiệu chiến sĩ thi đua cơ sở trong suốt 13 năm qua.

Anh Đác chia sẻ rằng anh hạnh phúc không phải vì được khen hay vinh danh mà bởi có không gian cho mình được cống hiến, thỏa sức đam mê tại đơn vị. Đam mê ấy như dòng máu tuôn chảy trong mình và chưa bao giờ dừng lại.

Hiện tại, anh Đác vẫn tiếp tục tìm tòi và nghiên cứu để tạo ra những đề tài, sáng kiến mới xuất phát từ chính yêu cầu công việc hàng ngày đặt ra. Với tinh thần sáng tạo và đam mê không ngừng, anh Đác tiếp tục đóng góp cho sự phát triển của Vietsovpetro và ngành tự động hóa nói chung.

]]>
Việt Nam đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng công nghệ vũ trụ https://vanhoadoisong.com/viet-nam-day-manh-nghien-cuu-va-ung-dung-cong-nghe-vu-tru/ Thu, 11 Sep 2025 12:24:27 +0000 https://vanhoadoisong.com/viet-nam-day-manh-nghien-cuu-va-ung-dung-cong-nghe-vu-tru/

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã và đang không ngừng phấn đấu để khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ. Thông qua các chính sách đầu tư, phát triển hạ tầng, nguồn lực và thể chế, đất nước đang từng bước tạo dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển của công nghệ vũ trụ.

Các chuyên gia trong lĩnh vực này cho rằng, phát triển công nghệ vũ trụ là yêu cầu tất yếu của quốc gia. Không chỉ phục vụ mục tiêu dân sinh và quốc phòng-an ninh, công nghệ vũ trụ còn đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy kinh tế tri thức, củng cố tiềm lực quốc phòng – an ninh và khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Ông Lý Hoàng Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, Việt Nam đã và đang tích cực triển khai Chương trình Khoa học và công nghệ cấp quốc gia về công nghệ vũ trụ. Chương trình này đã mang lại nhiều kết quả thiết thực, đặc biệt là việc phát triển các vệ tinh nhỏ như PicoDragon (2013), MicroDragon (2019), NanoDragon (2021), cùng với vệ tinh viễn thám VNREDSat-1 (2013).

Bên cạnh đó, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đang phối hợp với các bộ, ngành khác để xây dựng các chính sách, cơ chế nhằm khai thác hiệu quả dữ liệu vệ tinh; khuyến khích chuyển giao công nghệ vũ trụ lưỡng dụng và hoàn thiện hệ thống trạm mặt đất.

Để tiếp tục đẩy mạnh sự phát triển của công nghệ vũ trụ, các chuyên gia cho rằng cần hình thành chiến lược phát triển công nghệ vũ trụ quốc gia. Đây là cơ sở để Việt Nam có thể tận dụng và phát huy tối đa các nguồn lực, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của ngành công nghệ vũ trụ.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, đề xuất rằng Việt Nam cần thành lập cơ quan hàng không vũ trụ quốc gia. Cơ quan này có thể tham khảo mô hình của Philippines, nơi có cơ quan vũ trụ quốc gia trực thuộc Chính phủ. Việc thành lập cơ quan này sẽ giúp điều hành thống nhất và có thể đề xuất luật chuyên ngành về không gian.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn cũng dẫn chứng về tiềm năng kinh tế của lĩnh vực vũ trụ. Với dự báo kinh tế vũ trụ toàn cầu sẽ đạt 1.400 tỷ USD vào năm 2030, nhiều tỷ phú công nghệ đang đổ vốn vào lĩnh vực này. Vì vậy, Việt Nam không thể đứng ngoài xu hướng này.

Về hướng đi tiếp theo, Tiến sỹ Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, nhấn mạnh rằng công nghệ vũ trụ là một ngành công nghệ chiến lược. Vì vậy, cần có đầu tư mạo hiểm và giao quyền tự chủ rất cao cho tổng công trình sư của dự án. Điều này sẽ giúp tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của ngành công nghệ vũ trụ.

Tiến sỹ Nguyễn Quân cũng đề xuất thí điểm cơ chế sandbox theo Nghị quyết 193 của Quốc hội. Cơ chế này sẽ cho phép thí điểm một dự án công nghệ lớn với chức danh của tổng công trình sư được giao quyền tự chủ rất cao, chấp nhận rủi ro, chấp nhận mạo hiểm và miễn trừ trách nhiệm cho những người chủ trì dự án công nghệ lớn.

Thông tin về các chính sách và chương trình phát triển công nghệ vũ trụ tại Việt Nam có thể được tìm thấy trên trang web chính thức của Chính phủ Việt Nam.

]]>
Phụ nữ dân tộc thiểu số Lào Cai đổi đời nhờ măng: Hành trình thoát nghèo với kỹ thuật tiên tiến https://vanhoadoisong.com/phu-nu-dan-toc-thieu-so-lao-cai-doi-doi-nho-mang-hanh-trinh-thoat-ngheo-voi-ky-thuat-tien-tien/ Mon, 04 Aug 2025 07:19:37 +0000 https://vanhoadoisong.com/phu-nu-dan-toc-thieu-so-lao-cai-doi-doi-nho-mang-hanh-trinh-thoat-ngheo-voi-ky-thuat-tien-tien/

Ở tỉnh Lào Cai, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số đã biến tiềm năng núi rừng thành hàng hóa, áp dụng khoa học kỹ thuật vào xây dựng thương hiệu sản phẩm, góp phần phát triển kinh tế xanh, bền vững và tạo việc làm cho lao động tại địa phương.

Từ những rừng măng bạt ngàn, những ngườ phụ nữ vùng cao đang nỗ lực vươn lên, đón nhận những cơ hội phát triển mới.
Từ những rừng măng bạt ngàn, những ngườ phụ nữ vùng cao đang nỗ lực vươn lên, đón nhận những cơ hội phát triển mới.

Tại Lào Cai, đồng bào dân tộc thiểu số các xã Văn Bàn, Chiềng Ken, Minh Lương, Nậm Chày, Nậm Xé đã gắn bó mật thiết với những rừng măng. Măng không chỉ giúp họ nuôi sống gia đình mà còn gìn giữ một phần văn hóa bản địa. Tuy nhiên, cuộc sống gắn liền với măng cũng đồng nghĩa với sự bấp bênh: sản lượng không ổn định, giá cả bị thao túng bởi thương lái và thiếu cơ hội vươn ra thị trường lớn.

Một công đoạn chế biến măng của bà con Hợp tác xã Măng Dần Thàng
Một công đoạn chế biến măng của bà con Hợp tác xã Măng Dần Thàng

Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của kinh tế hàng hóa, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số tại địa phương đã tham gia vào các dự án phát triển ngành măng, đưa sản phẩm từng bước chinh phục thị trường. Chị Triệu Thị Lai, người dân tộc Dao ở xã Nậm Xé, tỉnh Lào Cai, là một minh chứng sinh động cho hành trình thay đổi đó. Suốt nhiều năm, cuộc sống của chị gắn với những nhịp thở nơi rừng măng. Với 3-4 hecta rừng, gia đình chị dựa vào những mùa thu hoạch măng để mang lại phần lớn thu nhập hằng năm.

Được tiếp cận với kỹ thuật canh tác tiên tiến, măng của hợp tác xã Nậm Xé có năng suất cao hơn và chất lượng tốt hơn
Được tiếp cận với kỹ thuật canh tác tiên tiến, măng của hợp tác xã Nậm Xé có năng suất cao hơn và chất lượng tốt hơn

Tuy nhiên, mọi thứ bắt đầu thay đổi từ năm 2020, khi chị tham gia Dự án Thúc đẩy Bình đẳng Giới thông qua Nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất Nông nghiệp và Phát triển du lịch. Thông qua dự án, chị được tiếp cận với kỹ thuật canh tác tiên tiến, cải tạo đất, giúp tối ưu hóa việc trồng măng, tăng năng suất và chất lượng măng. Đặc biệt, chị đã tìm được đầu ra mới ngoài địa phương. Việc bán măng ra các tỉnh lân cận đã giúp giá măng đáng kể, từ 25.000 đồng/kg lên 35.000 đồng/kg măng đã bóc vỏ. Nhờ đó, thu nhập từ măng của gia đình chị tăng từ 20 triệu đồng một vụ lên 30 triệu đồng một vụ cho diện tích trồng 3 hecta.

Hợp tác xã Dần Thàng tạo việc làm ổn định cho khoảng 15–20 người dân và thu nhập cho hàng trăm hộ liên kết
Hợp tác xã Dần Thàng tạo việc làm ổn định cho khoảng 15–20 người dân và thu nhập cho hàng trăm hộ liên kết

Năm 2024, chị Triệu Thị Lai thực hiện mục tiêu dài hơi hơn, từ một người nông dân trồng măng, chị quyết tâm gây dựng một mô hình kinh tế tập thể quy mô nhỏ, do chính những người phụ nữ dân tộc thiểu số làm chủ. Nhận được sự đồng hành của chính quyền địa phương, của các cấp Hội phụ nữ, Công ty Tư vấn giải pháp Nông nghiệp và Du lịch CRED, vợ chồng chị Lai cùng 9 hộ gia đình khác trong xã đã thành lập Hợp tác xã Măng Nậm Xé. Thông qua hợp tác xã, các hộ dân có cơ hội được đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật canh tác, bóc vỏ và thu hoạch măng, đồng thời ký kết hợp đồng lâu dài với một công ty thu mua.

Phát triển kinh tế hàng hóa từ rừng núi: Hướng đi bền vững cho phụ nữ dân tộc thiểu số- Ảnh 3.
Phát triển kinh tế hàng hóa từ rừng núi: Hướng đi bền vững cho phụ nữ dân tộc thiểu số- Ảnh 3.

Sự thành công và chuyển biến tích cực trong gia đình chị Lai và các hộ lân cận đã tạo động lực mạnh mẽ cho những người phụ nữ khác ở các xã lân cận, thúc đẩy họ chủ động thành lập các hợp tác xã riêng, nắm bắt cơ hội từ giá trị đang ngày càng tăng lên của ngành măng. Tại xã Nậm Chày, Hợp tác xã Măng Dần Thàng do chị Hà Thị Thu Hương làm Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc cũng đang tạo dựng cơ hội kinh doanh và việc làm ổn định, bền vững, giúp bà con vùng núi khó khăn vươn lên thoát nghèo.

Người phụ nữ dân tộc Dao gắn bó mật thiết với những rừng măng.
Người phụ nữ dân tộc Dao gắn bó mật thiết với những rừng măng.

Hợp tác xã Măng Dần Thàng được thành lập vào tháng 8/2024 với tổng số 15 thành viên, 100% đều là chị em phụ nữ dân tộc thiểu số tại địa phương. Hợp tác xã hiện nay đang liên kết sản xuất măng với 4 tổ hợp tác, bao gồm 161 hộ dân tại xã Dần Thàng. Năm 2024, Hợp tác xã đã ký kết thỏa thuận hợp tác 10 năm với Công ty Kim Bôi về việc thu mua sản phẩm măng đạt chất lượng do Hợp tác xã sản xuất.

Được tham gia các chương trình tập huấn, chuyển giao công nghệ chế biến và bảo quản măng để hình thành chuỗi chế biến khép kín, tiêu thụ ổn định, hợp tác xã Dần Thàng đã đầu tư 400 triệu đồng xây dựng nhà máy 160m², có thể xử lý tới 1.000 tấn măng tươi mỗi năm. Chặng đường hình thành, phát triển hợp tác xã của chị Triệu Thị Lai, chị Hà Thị Thu Hương cho thấy sự cần thiết của sự liên kết, hợp tác đồng hành giữa nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp và nhà nước, trong quá trình đưa sản phẩm của núi rừng tiếp cận với thị trường trong nước.

Tại các vùng miền, người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng đặc sản vùng cao với tiêu chuẩn an toàn, truy xuất nguồn gốc và giá trị văn hóa đi kèm. Những sản phẩm măng rừng với vị ngọt thanh, độ giòn đặc trưng và được chế biến theo quy trình sạch của Lào Cai đang dần khẳng định vị thế không chỉ tại các chợ truyền thống, mà có mặt tại các hội chợ, trên quầy kệ của các siêu thị, và trên các nền tảng bán hàng thương mại điện tử.

Tiếp nối hành trình phát triển kinh tế hàng hóa vùng dân tộc thiểu số và miền núi, cần có chính sách dài hạn từ Nhà nước, từ Bộ Công Thương và các Bộ, ngành, cơ quan, tổ chức trong việc hỗ trợ hạ tầng sản xuất, vốn tín dụng ưu đãi, chuyển giao khoa học công nghệ, xúc tiến thương mại và bảo hộ thương hiệu. Quan trọng hơn cả là niềm tin vào năng lực của những người phụ nữ vùng cao, trao cho họ cơ hội để góp sức phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

]]>
Phát hiện về đất hiếm có thể lật ngược thế cờ trong ngành công nghiệp công nghệ cao https://vanhoadoisong.com/phat-hien-ve-dat-hiem-co-the-lat-nguoc-the-co-trong-nganh-cong-nghiep-cong-nghe-cao/ Sat, 26 Jul 2025 14:49:07 +0000 https://vanhoadoisong.com/phat-hien-ve-dat-hiem-co-the-lat-nguoc-the-co-trong-nganh-cong-nghiep-cong-nghe-cao/

Phát hiện Địa Chất Mới tại Mỏ Đất Hiếm Lớn Nhất Hành Tinh: Thách Thức và Cơ Hội cho Ngành Công Nghiệp Toàn Cầu

Mỏ Bạch Vân Ngao Bác cung cấp gần 40% trữ lượng đất hiếm toàn cầu, giữ vai trò chiến lược trong chuỗi cung ứng công nghệ cao. Ảnh: Đại học Bắc Kinh
Mỏ Bạch Vân Ngao Bác cung cấp gần 40% trữ lượng đất hiếm toàn cầu, giữ vai trò chiến lược trong chuỗi cung ứng công nghệ cao. Ảnh: Đại học Bắc Kinh

Một khám phá địa chất gần đây tại mỏ đất hiếm Bạch Vân Ngao Bác ở khu tự trị Nội Mông Cổ, Trung Quốc, đã gây chú ý trong cộng đồng khoa học và có thể thay đổi cách tiếp cận tài nguyên chiến lược này trong thế kỷ 21. Đất hiếm, được xem như ‘vàng công nghiệp’ và ‘vàng chiến lược’ của thời đại mới, đóng vai trò quan trọng trong sản xuất pin xe điện, tuabin gió, chip bán dẫn và hệ thống vũ khí tối tân.

Mỏ đất hiếm Bạch Vân Ngao Bác, chiếm tới 90% trữ lượng của Trung Quốc và gần 40% trữ lượng toàn cầu, đã trở thành tâm điểm của ngành công nghiệp đất hiếm. Câu chuyện về mỏ đất hiếm này bắt đầu từ năm 1927, khi một giảng viên trẻ tuổi của Đại học Bắc Kinh, Đinh Đạo Hành, đã phát hiện ra một dãy núi đá màu đen ánh kim trên thảo nguyên rộng lớn. Giáo sư Hà Tác Lâm, chuyên gia thạch học của Bắc Đại, đã xác định các mẫu đá tại đây chứa hàm lượng đất hiếm cực cao. Kể từ đó, Trung Quốc đã đầu tư mạnh vào hệ sinh thái khai thác, tinh luyện và ứng dụng đất hiếm.

Một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Science Advances đã phát hiện ra rằng phần lớn tài nguyên đất hiếm ở Bạch Vân Ngao Bác không hình thành cách đây 1,3 tỷ năm như giả định lâu nay, mà đến từ một đợt hoạt động magma cách đây chỉ 430 triệu năm. Phát hiện này mở ra hướng thăm dò mới cho ngành công nghiệp đất hiếm toàn cầu và có thể giúp các quốc gia khác tìm kiếm các mỏ đất hiếm quy mô lớn. Tuy nhiên, rào cản lớn nhất vẫn là công nghệ tách chiết vốn là bí quyết mà chỉ Trung Quốc làm chủ trên quy mô công nghiệp.

Việc Bắc Kinh nắm quyền kiểm soát phần lớn đất hiếm thế giới khiến nhiều nước phát triển phải tái cơ cấu chuỗi cung ứng, tìm nguồn thay thế và đầu tư khai thác trong nước. Đất hiếm không còn là vấn đề kỹ thuật mà là lợi ích chiến lược sống còn trong bối cảnh xung đột thương mại, cạnh tranh công nghệ và cuộc đua năng lượng xanh đang leo thang.

Trong bối cảnh đó, các quốc gia khác có thể cần tăng cường hợp tác và chia sẻ kiến thức để phát triển công nghệ khai thác và chế biến đất hiếm một cách bền vững. Việc đa dạng hóa nguồn cung đất hiếm không chỉ giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào Trung Quốc mà còn góp phần đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững cho các quốc gia trên toàn thế giới.

]]>
Trang chủ trường ngoại ngữ – Cung cấp thông tin chi tiết về chương trình học và dịch vụ https://vanhoadoisong.com/trang-chu-truong-ngoai-ngu-cung-cap-thong-tin-chi-tiet-ve-chuong-trinh-hoc-va-dich-vu/ Thu, 24 Jul 2025 00:12:58 +0000 https://vanhoadoisong.com/trang-chu-truong-ngoai-ngu-cung-cap-thong-tin-chi-tiet-ve-chuong-trinh-hoc-va-dich-vu/

Trong lĩnh vực giáo dục, việc cung cấp các khóa học và chương trình đào tạo chất lượng cao đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút học viên. Một trong những cơ sở giáo dục đang thực hiện thành công điều này là trường ngoại ngữ, với trang chủ cung cấp một cách toàn diện thông tin về các khóa học, chương trình đào tạo và các thông tin liên quan khác. Thông qua trang web của mình, trường ngoại ngữ này không chỉ cung cấp thông tin chi tiết về các chương trình đào tạo mà còn tạo điều kiện cho học viên dễ dàng tìm hiểu và lựa chọn chương trình phù hợp với nhu cầu của mình.

Một trong những tính năng nổi bật của trường ngoại ngữ này là việc cung cấp các trạng thái học tập khác nhau, cho phép học viên theo dõi tiến trình học tập của mình một cách minh bạch và chính xác. Điều này không chỉ giúp học viên nắm bắt được quá trình học tập của mình mà còn cho phép họ điều chỉnh kế hoạch học tập để đạt được kết quả tốt nhất. Hơn nữa, trường cũng cấp thông tin về các chương trình Cricos, một cơ sở dữ liệu quan trọng của Úc về các tổ chức giáo dục đại học nước ngoài. Việc đăng ký và cung cấp thông tin về Cricos thể hiện cam kết của trường trong việc tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng giáo dục và mang lại cho học viên cơ hội tiếp cận với các chương trình giáo dục tốt nhất.

Đối với những học viên có nhu cầu di chuyển đến Úc hoặc các quốc gia khác, trường ngoại ngữ này cũng cung cấp thông tin hữu ích về các đại lý di chuyển có thể hỗ trợ. Điều này chứng tỏ sự quan tâm của trường đến nhu cầu toàn diện của học viên, không chỉ dừng lại ở việc cung cấp kiến thức mà còn hỗ trợ họ trong việc định cư và phát triển sự nghiệp tại nước ngoài. Hơn nữa, để tạo điều kiện cho việc giao tiếp và giải đáp thắc mắc, trường cũng cung cấp thông tin liên hệ chi tiết, cho phép học viên và các bên liên quan dễ dàng liên lạc với trường thông qua các phương tiện liên lạc khác nhau.

Nhìn chung, trường ngoại ngữ này đã thể hiện sự nỗ lực trong việc cung cấp môi trường học tập chất lượng cao, hỗ trợ toàn diện cho học viên từ khâu lựa chọn chương trình đào tạo đến hỗ trợ sau học tập. Qua trang web của mình, trường đã thể hiện cam kết trong việc phục vụ học viên và đáp ứng nhu cầu đa dạng của họ, khẳng định vị thế là một cơ sở giáo dục đáng tin cậy và chuyên nghiệp trong lĩnh vực giáo dục ngôn ngữ.

Thông tin thêm về các khóa học của trường ngoại ngữ có thể được tìm thấy tại đây.

]]>
“Khám phá bí ẩn của ‘ảo ảnh hóa thạch’ 500 triệu năm tuổi” https://vanhoadoisong.com/kham-pha-bi-an-cua-ao-anh-hoa-thach-500-trieu-nam-tuoi/ Sun, 15 Jun 2025 02:14:46 +0000 https://vanhoadoisong.com/?p=14808

Một sinh vật cổ đại với hình dạng kỳ lạ đã khiến các nhà khoa học bối rối trong nhiều năm. Hóa thạch của sinh vật này, được đặt tên là Shishania aculeata, được phát hiện tại tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, và có niên đại khoảng 500 triệu năm.

Phát hiện gây chấn động trong giới khoa học

[Caption align=”aligncenter” width=”650″]Hóa thạch của Shishania aculeata Sinh vật lạ 500 triệu tuổi ở Vân Nam – Trung Quốc bị bao trùm bởi “ảo ảnh hóa thạch”[/caption]

Ban đầu, Shishania aculeata được phân loại là động vật thân mềm dựa trên những đặc điểm như “chân” và các gai khoáng hóa. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Science đã chỉ ra rằng những nhận định trước đây là sai lệch.

Nhóm các nhà khoa học từ Đại học Vân Nam, Đại học Sư phạm Ngọc Khê (Trung Quốc) và Đại học Durham (Anh) đã phát hiện ra rằng Shishania aculeata thực ra thuộc về một nhóm hoàn toàn khác, gần gũi với chancelloriids – một nhóm sinh vật kỳ lạ có hình dáng như túi, sống cố định dưới đáy biển kỷ Cambri.

Nhà cổ sinh vật học Martin Smith, một trong các tác giả của nghiên cứu, cho biết các đặc điểm trước đây được xem là bằng chứng cho mối liên hệ với động vật thân mềm là kết quả của hiện tượng “ảo ảnh hóa thạch”.

Nghiên cứu cho thấy Shishania aculeata có cấu trúc vi mô của gai đơn giản hơn so với chancelloriids, nhưng vẫn giúp khẳng định nguồn gốc của chúng không liên quan đến động vật thân mềm.

Việc xác định lại Shishania aculeata là thành viên của nhóm chancelloriids giúp làm sáng tỏ quá trình tiến hóa phức tạp của các sinh vật thời kỳ đầu, đặc biệt là trong kỷ Cambri – thời kỳ được xem là “cuộc bùng nổ sinh học”.

]]>
Khám phá hiện tượng hiếm gặp: Hai thiên hà “đấu kiếm” trong vũ trụ https://vanhoadoisong.com/kham-pha-hien-tuong-hiem-gap-hai-thien-ha-dau-kiem-trong-vu-tru/ Sat, 14 Jun 2025 04:01:22 +0000 https://vanhoadoisong.com/?p=14765

Các nhà khoa học vừa phát hiện một hiện tượng hiếm có trong vũ trụ: hai thiên hà va chạm và “đấu kiếm” cách Trái Đất khoảng 11 tỷ năm ánh sáng. Đây là lần đầu tiên con người chứng kiến trực tiếp kiểu tương tác đặc biệt này trong vũ trụ.

Hiện tượng va chạm giữa hai thiên hà

Sự kiện này đã được các nhà khoa học của Viện Thiên văn học Paris (Pháp) phối hợp cùng Đài thiên văn Chile theo dõi trong gần 4 năm. Họ sử dụng dữ liệu thu thập từ kính thiên văn rất lớn (VLT) của Đài Thiên văn Nam châu Âu và hệ thống kính ALMA đặt tại Chile để ghi nhận lại hiện tượng.

[Hệ thống kính ALMA ghi lại hình ảnh hai thiên hà va chạm align=”aligncenter” width=”650″]Hiện tượng va chạm giữa hai thiên hà Hình ảnh khí phân tử trong hai thiên hà[/caption]

Theo phân tích, hai thiên hà đang lao về phía nhau với tốc độ hơn 1,8 triệu km/giờ. Một trong hai thiên hà mang theo quasar (chuẩn tinh) hoạt động cực mạnh ở trung tâm, phát ra những luồng bức xạ khổng lồ, tỏa tia cực tím với cường độ gấp hàng nghìn lần so với toàn bộ Dải Ngân hà.

Quasar này đã phá vỡ các đám mây khí của thiên hà còn lại, làm suy yếu khả năng hình thành các ngôi sao mới. Hiện tượng này được ví như một “trận đấu kiếm vũ trụ”, khi một bên liên tục phóng ra các đòn tấn công mạnh mẽ, buộc đối thủ phải gồng mình chống đỡ.

Các nhà khoa học nhận định rằng những đợt bức xạ phát ra từ quasar có khả năng phân tán hydro – nguyên liệu chính để tạo nên các vì sao mới. Điều này khiến khu vực chứa khí phân tử của thiên hà đối diện bị “xé nát”, giảm thiểu đáng kể tốc độ hình thành sao.

Tác động của quasar đối với môi trường vũ trụ

Nghiên cứu này cũng gợi mở thêm nhiều giả thuyết về thời kỳ “giữa trưa của vũ trụ” – khoảng 10 tỷ năm trước, giai đoạn các ngôi sao hình thành dày đặc và những va chạm giữa các thiên hà xuất hiện thường xuyên hơn. Khi đó, những quasar với sức mạnh khủng khiếp như trên có thể từng đóng vai trò quan trọng trong việc định hình cấu trúc của các thiên hà lớn ngày nay.

Các nhà khoa học sẽ tiếp tục phân tích dữ liệu từ các vụ va chạm thiên hà khác nhằm làm rõ thêm về tác động của quasar đối với môi trường vũ trụ trong thời kỳ sơ khai.

]]>
Cơn bão từ mạnh hướng về Trái Đất: Nguy cơ và cơ hội https://vanhoadoisong.com/con-bao-tu-manh-huong-ve-trai-dat-nguy-co-va-co-hoi/ Sat, 14 Jun 2025 02:36:17 +0000 https://vanhoadoisong.com/?p=14734

Cơn bão Mặt Trời mạnh vừa được phát hiện đang di chuyển về phía Trái Đất, mang theo nguy cơ gây ra hàng loạt sự cố đối với hệ thống viễn thông, vệ tinh và lưới điện toàn cầu. Các nhà khoa học cảnh báo đây là sự kiện bão từ cấp độ G4 — mức nghiêm trọng trên thang đo từ G1 đến G5.

Mặt Trời “ợ năng lượng” và ảnh hưởng đến Trái Đất

Theo Trung tâm Dự báo Thời tiết Không gian (SWPC) thuộc Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA), cảnh báo bão từ được phát đi sau khi Mặt Trời phóng ra một vụ phun trào nhật hoa (CME) quy mô lớn vào tối 30-5. NASA ví von vụ phun trào này giống như một “cú ợ năng lượng” cực mạnh của Mặt Trời, đẩy một khối plasma khổng lồ vào không gian với vận tốc cao.

Các chuyên gia dự đoán CME sẽ tiếp cận Trái Đất vào cuối ngày 1/6 (giờ Mỹ) và bắt đầu gây nhiễu loạn từ trường địa cầu ngay sau đó. Mức ảnh hưởng ban đầu dự kiến ở cấp G3 (mạnh), sau đó nhanh chóng tăng lên cấp G4 (nghiêm trọng) vào ngày 2/6 và có thể kéo dài sang ngày 3/6.

Cơn bão từ mạnh hướng về Trái Đất

Ảnh hưởng của cơn bão từ đến Trái Đất

Hiện tại, khả năng CME va chạm với Trái Đất gần như chắc chắn, tuy nhiên thời điểm chính xác và mức độ tác động cụ thể vẫn chưa thể xác định. SWPC cho biết, cần chờ dữ liệu trực tiếp từ các trạm quan sát gió Mặt Trời, đặt cách Trái Đất khoảng 1 triệu dặm, mới có thể đánh giá chính xác cường độ và hướng ảnh hưởng của cơn bão.

Cơ hội chứng kiến cực quang và nguy cơ sự cố

Nếu dự báo đúng, nhiều khu vực ở Mỹ như Michigan, Wisconsin, New York và Oregon sẽ có cơ hội chứng kiến hiện tượng cực quang tuyệt đẹp vào tối 1/6, trong khung giờ từ 20h đến 23h (giờ miền Đông Mỹ). Những dải ánh sáng nhiều màu sắc sẽ xuất hiện trên bầu trời do các hạt mang điện từ Mặt Trời va chạm với tầng khí quyển Trái Đất.

Tuy nhiên, bão từ không chỉ mang lại cảnh tượng kỳ thú mà còn tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm. Sự kiện cấp G4 có thể làm gián đoạn hệ thống định vị GPS, mất tín hiệu liên lạc qua sóng vô tuyến và gây rối loạn hoạt động của các vệ tinh viễn thông. Lưới điện ở một số khu vực nhạy cảm cũng có nguy cơ bị quá tải hoặc mất điện cục bộ.

Ngoài ra, các thiết bị điện tử trên mặt đất nếu không được bảo vệ tốt trước hiện tượng tăng vọt điện từ cũng có thể bị hư hỏng. Các hãng hàng không buộc phải điều chỉnh đường bay, tránh các tuyến có mức bức xạ cao ở gần vùng cực.

Giới khoa học cũng không loại trừ khả năng bão từ lần này có thể đạt đến cấp G5 — cấp độ cực hạn từng ghi nhận trong lịch sử. Một trong những sự kiện hiếm hoi như vậy là sự kiện Carrington năm 1859. Khi đó, cực quang xuất hiện rực rỡ khắp châu Âu và Bắc Mỹ, còn hệ thống điện báo thời đó đồng loạt chập cháy.

Phòng ngừa và chuẩn bị

Trong bối cảnh thời tiết không gian ngày càng có nhiều biến động, các cơ quan chuyên môn quốc tế khuyến nghị người dân nên cập nhật thường xuyên các bản tin dự báo, hạn chế sử dụng thiết bị điện tử nhạy cảm trong thời gian xảy ra bão từ, đồng thời thực hiện các biện pháp bảo vệ dữ liệu và thiết bị cá nhân.

Dự báo tiếp theo và mức độ ảnh hưởng cụ thể sẽ được SWPC công bố khi CME tiến gần đến trạm quan sát gió Mặt Trời và cung cấp đủ dữ liệu phân tích.

]]>