Trong thời đại số hóa hiện nay, trẻ em đang trở thành mục tiêu hàng đầu của những kẻ lừa đảo tinh vi. Những thủ thuật thao túng tâm lý được sử dụng để dẫn dắt trẻ vào bẫy lừa đảo ngày càng tăng. Để bảo vệ con cái một cách thực chất, phụ huynh cần thay đổi cách nhìn nhận và trang bị cho trẻ những kỹ năng cần thiết để đối mặt với những nguy hiểm này.

Phó giáo sư Phạm Mạnh Hà, chuyên gia ngành tâm lý học tại Khoa Khoa học và Công nghệ giáo dục, Đại học Bách khoa Hà Nội, cảnh báo rằng không đứa trẻ nào an toàn tuyệt đối trước những thủ thuật thao túng tâm lý tinh vi. Những kẻ lừa đảo thường sử dụng kịch bản tinh vi, đánh trúng vào tâm lý yếu điểm của từng đối tượng. Theo ông, có 4 thủ thuật thao túng tâm lý phổ biến mà các đối tượng thường sử dụng: ‘Tội phạm hóa’, ‘Cô lập’, ‘Khẩn cấp’, và ‘Bình thường hóa’. Những thủ thuật này được thiết kế như một kịch bản hoàn chỉnh, nhằm làm trẻ mất phương hướng, hoảng loạn, và hoàn toàn phụ thuộc vào kẻ thao túng.

Để hiểu vì sao một đứa trẻ dễ bị dẫn dắt, cần xem xét tổng thể từ đặc điểm tâm lý, hoàn cảnh gia đình đến các mối quan hệ xung quanh. Trẻ ở độ tuổi phát triển chưa có khả năng đánh giá rủi ro hoàn chỉnh, dễ tin người, nhất là khi sợ bị người lớn la mắng. Những gia đình có xung đột thường xuyên, ly hôn, hoặc khoảng cách thế hệ lớn cũng khiến trẻ khó tìm được điểm tựa tâm lý an toàn. Ngoài ra, các mối quan hệ qua mạng, với tốc độ phát triển nhanh và sự hiện diện ảo, lại mang đến cho trẻ cảm giác được lắng nghe và thấu hiểu – thứ mà trẻ không tìm được từ người thân.

Phụ huynh cần đặc biệt lưu ý nếu trẻ có những biểu hiện như thay đổi hành vi đột ngột, lo lắng khi không dùng điện thoại, phụ thuộc quá mức vào một người bạn mới, học tập sa sút, hoặc hay nói dối, giấu diếm. Khi phát hiện những dấu hiệu này, điều quan trọng nhất là không trách phạt, không dò xét, mà cần lắng nghe với thái độ thấu hiểu. Tìm hiểu thêm về cách nhận diện các dấu hiệu này và cách xử lý phù hợp.

Phụ huynh nên xây dựng kênh giao tiếp cởi mở, giúp con cảm thấy an toàn khi chia sẻ. Cần giáo dục con về quyền riêng tư cơ thể, cách nhận diện các chiêu trò thao túng, và kỹ năng nói ‘không’ với những yêu cầu bất thường. Thay vì cấm đoán, hãy đồng hành cùng con trong không gian mạng, cùng tìm hiểu các xu hướng, trò chuyện về những rủi ro một cách cởi mở. Bạn có thể tìm hiểu thêm về cách giáo dục con an toàn trên mạng.

Trong những trường hợp có dấu hiệu tâm lý kéo dài, cha mẹ nên chủ động tìm đến các chuyên gia tâm lý học đường hoặc chuyên gia giáo dục để được hỗ trợ kịp thời. Không phần mềm kiểm soát thiết bị nào có thể thay thế cho sự hiện diện thực chất của cha mẹ. Lá chắn mạnh nhất trước những kịch bản lừa đảo tinh vi không nằm ở công nghệ, mà nằm ở chính sự kết nối tình cảm, niềm tin và đồng hành của gia đình.

Thượng tá Đào Trung Hiếu, Tiến sĩ Tội phạm học, gần đây đã lên tiếng cảnh báo về việc học sinh, sinh viên trở thành mục tiêu của các vụ lừa đảo ‘bắt cóc online’ với thủ đoạn ngày càng tinh vi. Theo ông Hiếu, tâm lý của học sinh, sinh viên thường sợ quyền lực, nể danh tiếng và thiếu khả năng kiểm chứng thực tế. Điều này khiến các em dễ dàng hoảng loạn và làm theo yêu cầu của kẻ xấu khi đối mặt với một người xưng công an.

Từ khoảng một tháng trở lại đây, nhiều vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản nhắm vào học sinh, sinh viên đã được báo cáo, với thủ đoạn giả mạo cán bộ công an, đe dọa ‘con mồi’ để buộc phải chuyển tiền. Các đối tượng lừa đảo thường sử dụng kịch bản mồi dẫn như: ‘Em có liên quan đến một vụ án’, ‘Chúng tôi cần xác minh tài khoản của em có bị hacker lợi dụng hay không’, ‘Chuyển tiền vào tài khoản của cơ quan để chứng minh vô tội’. Ông Hiếu phân tích, khi một người xưng danh công an, nói giọng nghiêm nghị, dùng từ chuyên môn, đe dọa về ‘hồ sơ’, ‘đường dây rửa tiền’, ‘có lệnh triệu tập’… thì nạn nhân lập tức rơi vào trạng thái hoảng loạn.

Cũng theo vị chuyên gia, các đối tượng thường dùng các thủ đoạn như yêu cầu nạn nhân tải ứng dụng, gửi ảnh CCCD, thậm chí bỏ nhà ra đi. Một số trường hợp, các đối tượng còn yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản của cơ quan để chứng minh vô tội. Ông Hiếu chỉ ra một số dấu hiệu nhận biết trẻ có thể đang bị kẻ xấu thao túng, như: sự thay đổi hành vi, cảm xúc và thói quen sử dụng thiết bị số; trẻ bắt đầu giấu diếm nội dung trò chuyện, đổi mật khẩu, lén lút nhắn tin về đêm…

Ông Hiếu cũng kiến nghị các phụ huynh hãy đồng hành cùng con thay vì kiểm soát cứng nhắc, còn nhà trường hãy chủ động giáo dục kỹ năng sống số như một môn học bắt buộc. Trong khi đó, cơ quan chức năng cần xây dựng kênh tiếp nhận tố giác thân thiện, dễ tiếp cận với học sinh, sinh viên. Kỹ năng sống số là một trong những giải pháp quan trọng giúp học sinh, sinh viên tránh xa các vụ lừa đảo online.

Là một chuyên gia trong lĩnh vực luật, luật sư Trần Tuấn Anh, Công ty luật Minh Bạch, cũng cho rằng, nhà trường và gia đình đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ học sinh, sinh viên khỏi những chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi. Ông Tuấn Anh kiến nghị, gia đình cần dành thời gian quan tâm đến con cái nhiều hơn, không chỉ là kiểm soát thiết bị điện tử, mà quan trọng hơn là xây dựng sự tin tưởng, để khi có điều bất thường xảy ra, con cái sẵn sàng chia sẻ và hỏi ý kiến cha mẹ.

Từ góc độ của mình, luật sư Tuấn Anh cũng đề xuất các nhà trường cần trang bị kiến thức chuyên môn, cần lồng ghép giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng nhận diện và phòng tránh lừa đảo công nghệ cao vào trong các buổi sinh hoạt, tiết học. Điều này sẽ giúp học sinh, sinh viên có thể nhận biết và tránh xa các thủ đoạn lừa đảo online. Để biết thêm thông tin về phòng chống lừa đảo trực tuyến, bạn có thể tham khảo thêm các nguồn thông tin khác.

Cuối cùng, việc phòng chống lừa đảo online cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và cơ quan chức năng. Chỉ khi có sự chung tay của cả cộng đồng, chúng ta mới có thể giảm thiểu và loại bỏ các vụ lừa đảo online nhắm vào học sinh, sinh viên.

Lừa đảo qua mạng xã hội đang trở thành một vấn đề ngày càng nghiêm trọng, với những kẻ lừa đảo thường lợi dụng tâm lý nóng vội của người tiêu dùng trong việc “săn” giá rẻ vào phút chót. Một trong những thủ đoạn phổ biến của chúng là tạo ra các fanpage giả mạo trên mạng xã hội với tích xanh để tạo lòng tin, sau đó đăng tải các chương trình du lịch gần giống với những gì cơ sở chính thống cung cấp. Tuy nhiên, chúng yêu cầu khách hàng chuyển cọc trước 50% và sau đó gửi mã đặt phòng giả, rồi cắt đứt liên lạc.

Các fanpage lừa đảo này thường sao chép nội dung bài đăng, hình ảnh và quy trình đặt phòng và thanh toán từ trang chính thống. Chúng sử dụng quảng cáo trên Facebook với nội dung hấp dẫn, nhắm vào tâm lý ham rẻ của người dùng. Khi giao dịch xong, các đối tượng lừa đảo thường thông báo rằng phòng đã được đặt hết và hướng dẫn nạn nhân liên hệ với ‘kế toán’ để được hoàn tiền. Tuy nhiên, khi khách hàng gọi, chúng yêu cầu cung cấp thông tin tài khoản hoặc gửi link thanh toán qua cổng trung gian như VnPay để tạo cảm giác hợp lệ.

Nhiều người đã trở thành nạn nhân của những kẻ lừa đảo, mất thêm tiền hoặc lộ dữ liệu tài chính do lo lắng muốn lấy lại tiền và làm theo yêu cầu của đối tượng lừa đảo. Chỉ khi nghi ngờ hoặc không liên lạc được với ‘bên đặt phòng’, nạn nhân mới gọi đến hotline chính thức của khách sạn để xác minh, nhưng lúc đó thường đã quá muộn.

Để nhận biết fanpage lừa đảo, người dùng cần chú ý đến các dấu hiệu như tương tác bất thường (nhiều lượt thích nhưng ít hoặc không có bình luận thật), thông tin ‘Giới thiệu’ không rõ ràng (do nước ngoài quản lý hoặc mới lập) và số điện thoại không khớp với website chính thức. Người dùng nên kiểm tra mục ‘Tính minh bạch của Trang’ để xem người quản lý trang và lịch sử đổi tên fanpage.

Chính vì vậy, người dùng cần phải rất cẩn thận khi sử dụng mạng xã hội để đặt phòng hoặc mua hàng. Việc kiểm tra kỹ lưỡng thông tin và xác minh tính xác thực của các trang web hoặc fanpage là rất quan trọng để tránh trở thành nạn nhân của những kẻ lừa đảo.

https://www.vietnamtimes.vn/canh-bao-lua-dao-dat-phong-khong-chop-leo-luong-hinh-anh-va-mota-cua-co-so-chinh-thong-vn-1548366.html

Cảnh báo chiêu thức lừa đảo qua điện thoại tại Đà Nẵng

Mới đây, cơ quan công an tại Đà Nẵng đã lên tiếng cảnh báo về một trường hợp lừa đảo qua điện thoại mà chị H.N.T, sinh năm 1994, trú tại phường Thanh Khê, TP Đà Nẵng, là nạn nhân. Đây là một chiêu thức lừa đảo không mới nhưng vẫn thể hiện sự tinh vi và đã khiến nhiều người trở thành nạn nhân.

Ngày 13-7, chị T. bất ngờ nhận được cuộc gọi từ một số điện thoại lạ, với người gọi tự xưng là cán bộ công an. Đối tượng này thông báo rằng chị T. cần cập nhật thông tin thường trú trên ứng dụng VNeID theo quy định mới. Thiếu kiểm chứng và có thể đang trong tâm trạng lo lắng, chị T. đã làm theo hướng dẫn của đối tượng.

Theo hướng dẫn của đối tượng lừa đảo, chị T. thực hiện thao tác đăng nhập ứng dụng và thanh toán phí giao dịch 22.000 đồng qua tài khoản ngân hàng BIDV. Tuy nhiên, đến sáng hôm sau, chị T. bàng hoàng phát hiện tài khoản của mình bị mất 129 triệu đồng mà không rõ lý do.

Qua sự việc này, cơ quan công an tại Đà Nẵng muốn cảnh báo người dân cần nâng cao cảnh giác trước những chiêu thức lừa đảo qua điện thoại. Người dân cần kiểm tra và xác minh thông tin trước khi thực hiện bất kỳ yêu cầu nào từ người lạ, đặc biệt là khi có liên quan đến tài chính và thông tin cá nhân.

Người dân cũng được khuyến cáo nên cẩn trọng khi cung cấp thông tin cá nhân và thực hiện các giao dịch tài chính qua điện thoại. Chính phủ và các cơ quan chức năng đã có nhiều cảnh báo về các chiêu thức lừa đảo qua điện thoại, và người dân cần cảnh giác để bảo vệ tài sản và thông tin cá nhân của mình.