Xu hướng trẻ hóa của bệnh lý tim mạch đang trở thành một vấn đề đáng quan ngại đối với sức khỏe cộng đồng. Nhiều người trẻ, mặc dù có vẻ ngoài khỏe mạnh, nhưng thực tế lại đang tự đặt mình vào tình huống nguy hiểm mà không biết. Bệnh nhồi máu cơ tim và đột quỵ, vốn được coi là những bệnh lý chỉ xảy ra ở người cao tuổi, hiện nay đã bắt đầu xuất hiện nhiều hơn ở người trẻ, thậm chí ở những người trong độ tuổi 20-30.

Trong Hội nghị Khoa học thường niên của Bệnh viện Nhân dân Gia Định ngày 2/8, PGS.TS.BS Hoàng Văn Sỹ – Trưởng khoa Nội Tim mạch, Bệnh viện Chợ Rẫy, đã đưa ra cảnh báo về vấn đề này. Ông cho biết rằng nhóm tuổi 20-40 thường được coi là có nguy cơ thấp đối với biến cố tim mạch trong 10 năm tới. Vì vậy, phần lớn họ không được chỉ định điều trị hoặc can thiệp sớm. Tuy nhiên, chính điều này lại dễ tạo ra tâm lý chủ quan, và đây chính là cái bẫy nguy hiểm của cơ thể.

Theo PGS.TS.BS Hoàng Văn Sỹ, cứ 4 người mắc bệnh tim mạch do xơ vữa thì có 1 người trong độ tuổi từ 20 đến 54. Đây là nhóm tuổi lao động chính, thường gánh vác nhiều trách nhiệm trong gia đình và xã hội nên dễ có tâm lý ‘ngại’ khám bệnh, tự cho rằng bản thân vẫn còn khỏe mạnh. Tuy nhiên, chính họ lại là nhóm có nguy cơ tổn thất lớn nhất nếu xảy ra đột ngột các biến cố y tế như đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.

Đáng lưu ý, khi người trẻ bị đột quỵ, chi phí điều trị thường cao hơn khoảng 1,5 lần so với người lớn tuổi do thời gian phục hồi kéo dài và phức tạp hơn. Bên cạnh đó, họ còn đối mặt với mất mát lớn về năng suất lao động, chi phí gián tiếp và gánh nặng tâm lý cho cả gia đình.

TS.BS Võ Văn Tân – Trưởng khoa Nội Tim mạch của Bệnh viện Nhân Dân Gia Định cho biết: ‘Tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, mỗi năm tiếp nhận khoảng 2.200 ca đột quỵ mới, trong đó 15-20% là bệnh nhân dưới 40 tuổi. Điều này cho thấy đột quỵ không còn là căn bệnh của người lớn tuổi mà có thể tấn công bất kỳ ai’.

Theo các chuyên gia, các yếu tố nguy cơ như: cholesterol cao, hút thuốc, lười vận động, ăn uống không lành mạnh, thiếu ngủ, stress kéo dài… nếu âm thầm tồn tại trong 10-20 năm có thể gây tổn thương nghiêm trọng mạch máu và dẫn đến biến cố tim mạch sớm. Ngoài ra, bệnh lý nền (rối loạn nhịp tim, rối loạn mỡ máu, tiểu đường) và bệnh lý tự miễn (như lupus ban đỏ hệ thống gây tắc mạch máu não) cũng là nguyên nhân tiềm ẩn.

Hiện nay, giới chuyên gia đang chuyển sang cách tiếp cận mới, đánh giá nguy cơ tim mạch dài hạn (lifetime risk) và nguy cơ tích lũy theo thời gian để kịp thời phát hiện và can thiệp sớm – ngay cả ở nhóm nguy cơ thấp.

Các chuyên gia khuyến cáo, người trẻ cần thay đổi nhận thức và hành vi ngay từ hôm nay, chủ động đi khám sức khỏe định kỳ, kiểm soát các yếu tố nguy cơ, tập luyện thể dục đều đặn, ăn uống lành mạnh và giảm thiểu stress. Đồng thời, hệ thống y tế cũng cần xây dựng chiến lược dự phòng sớm, toàn diện, phối hợp giữa ngành y tế – truyền thông – giáo dục và cộng đồng.

‘Chúng ta không thể chờ đến khi xuất hiện triệu chứng mới bắt đầu lo lắng. Cần hành động sớm để bảo vệ thế hệ tương lai khỏi gánh nặng tim mạch’, PGS.TS Hoàng Văn Sỹ khuyến cáo.

Hội nghị khoa học thường niên năm 2025 của Bệnh viện Nhân dân Gia Định diễn ra trong hai ngày 1-2/8, quy tụ 16 phiên chuyên đề, 5 phiên vệ tinh và 110 báo cáo khoa học, bao quát nhiều lĩnh vực trọng yếu như: Tim mạch, Tiêu hóa – Gan mật tụy, Sản khoa, Ngoại khoa, Gây mê hồi sức, Nội khoa… Tâm điểm hội nghị là các phiên Tim mạch với cập nhật từ ESC, ACC; ứng dụng AI trong chăm sóc tim mạch; vai trò mới của colchicine và các kỹ thuật can thiệp van tim qua da (TAVI, TEER) thay thế phẫu thuật hở; điều trị suy tim phân suất tống máu bảo tồn.

Một trường hợp bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp vừa được cứu sống nhờ sự can thiệp kịp thời của đội ngũ bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc. Ông Sơn, 66 tuổi, có tiền sử tăng huyết áp và đái tháo đường, đã trải qua một cơn đau vùng thượng vị sau bữa tối và ban đầu nghĩ rằng đó chỉ là đau dạ dày thông thường.

Tuy nhiên, sau hai ngày, tình trạng của ông Sơn trở nên nguy kịch khi ông bị nhồi máu cơ tim cấp. Rất may mắn, ông đã được đội ngũ bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc can thiệp kịp thời, giúp ông vượt qua cơn nguy hiểm.

Ông Sơn ban đầu xuất hiện triệu chứng đau tức vùng thượng vị, buồn nôn và khó chịu hai ngày trước khi nhập viện. Những dấu hiệu này thường gặp ở bệnh lý dạ dày, nên ông nghĩ rằng bệnh dạ dày của mình tái phát và chỉ nghỉ ngơi tại nhà. Tuy nhiên, đến ngày thứ hai, triệu chứng đau tăng lên khiến ông mệt nhiều, choáng váng và phải vào viện cấp cứu.

Ngay sau khi nhập viện, các bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc đã khẩn trương thực hiện điện tâm đồ, xét nghiệm men tim và siêu âm tim. Kết quả điện tâm đồ cho thấy bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cấp ST chênh lên, một dạng cấp cứu tim mạch khẩn cấp.

Bệnh nhân được chỉ định can thiệp mạch vành. Chỉ hơn một giờ tính từ thời điểm nhập viện, thủ thuật chụp mạch vành qua da đã được thực hiện. Kết quả chụp mạch cho thấy huyết khối gây tắc hoàn toàn ngay từ đoạn đầu động mạch vành phải, một trong ba động mạch quan trọng cấp máu nuôi quả tim của người bệnh.

Với chiến lược khẩn trương và thao tác cẩn trọng, các bác sĩ đã hút thành công 4 cục huyết khối lớn ở đoạn đầu động mạch vành phải, nơi mạch xoắn vặn, rất khó thao tác. Nhờ sự phối hợp nhịp nhàng giữa hình ảnh siêu âm trong lòng mạch và hình ảnh chụp mạch qua da rõ nét của hệ thống máy móc hiện đại, quá trình đặt stent đã diễn ra thành công, cứu vùng cơ tim đang dần hoại tử của ông Sơn.

ThS.BS. Nguyễn Văn Hải, trưởng khoa Tim Mạch – Tim mạch can thiệp BVĐK Hồng Ngọc, trưởng kíp can thiệp cấp cứu cho bệnh nhân, cho biết: “Tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc, chúng tôi đã can thiệp thành công nhiều trường hợp nhồi máu cơ tim cấp. Trường hợp của ông Sơn là một trong những ca bệnh nặng và phức tạp, nhưng nhờ sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bác sĩ và sự hỗ trợ của máy móc hiện đại, chúng tôi đã có thể cứu sống ông.”

BSCKII.BSNT. Lê Đức Hiệp, Khoa Tim Mạch – Tim mạch can thiệp BVĐK Hồng Ngọc, cũng chia sẻ về trường hợp của bệnh nhân và những triệu chứng dễ nhầm lẫn. Ông cho biết: “Tim, đặc biệt là vùng thành dưới, cùng cơ hoành, dạ dày và ruột trên đều được chi phối bởi các nhánh thần kinh giao cảm và phó giao cảm. Khi xảy ra nhồi máu cơ tim thành sau dưới thì tín hiệu đau từ tim có thể lan theo các sợi thần kinh, gây cảm giác đau ở vùng thượng vị, dưới xương ức hoặc bụng trên. Vì vậy, dễ nhầm lẫn với bệnh lý tiêu hóa.”

Để tránh nhầm lẫn, các bác sĩ khuyến cáo người bệnh cần cảnh giác với các triệu chứng như đau thượng vị đi kèm các triệu chứng buồn nôn, đổ mồ hôi, chóng mặt, đặc biệt là ở người lớn tuổi có yếu tố nguy cơ tim mạch. Với sự phối hợp đa chuyên khoa và quy trình can thiệp đồng bộ, hiện đại theo tiêu chuẩn quốc tế tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc, hàng trăm bệnh nhân nhồi máu cơ tim đã được can thiệp kịp thời, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế và mang lại hy vọng sống cho nhiều người bệnh trong tình trạng nguy kịch.