Luat số 86/2025/QH15 – Một Bước Tiến Quan Trọng Trong Hoàn Thiện Chính Sách Hình Sự

Luat số 86/2025/QH15, có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, đã đưa ra nhiều sửa đổi, bổ sung quan trọng trong Bộ luật Hình sự. Những thay đổi này không chỉ thể hiện chính sách hình sự nhân đạo mà còn hướng tới mục tiêu phòng ngừa, phục hồi và khuyến khích tự sửa chữa sai lầm. Việc này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật hình sự của Việt Nam, hướng tới xây dựng một xã hội công bằng và nhân văn hơn.

Loại Bỏ Hình Phạt Tử Hình Đối Với Một Số Tội Danh – Bước Tiến Về Chính Sách Hình Sự Nhân Đạo

Một trong những điểm nổi bật của Luat số 86/2025/QH15 là việc bãi bỏ hình phạt tử hình đối với tám tội danh. Quyết định này được đánh giá là phù hợp với xu hướng chung của thế giới về giảm thiểu áp dụng án tử hình và thể hiện chính sách hình sự nhân đạo của Nhà nước ta. Việc loại bỏ hình phạt tử hình không chỉ giảm thiểu rủi ro về việc xử lý oan sai mà còn thể hiện sự coi trọng đến quyền sống và nhân phẩm của con người. Tuy nhiên, việc này cũng đặt ra yêu cầu cao hơn trong việc đảm bảo tính răn đe, phòng ngừa và khắc phục hậu quả của các hành vi phạm tội.

Chính Sách Mới Về Giảm Án Đối Với Tội Phạm Tham Nhũng

Luat số 86/2025/QH15 quy định điều kiện chặt chẽ hơn để được giảm án cho người bị kết án tù chung thân về tội ‘Tham ô tài sản’ và ‘Nhận hối lộ’. Cụ thể, chỉ khi người phạm tội đã tự nguyện nộp lại ít nhất ba phần tư số tài sản tham ô hoặc nhận hối lộ và tích cực hợp tác, lập công thì mới được xem xét giảm án. Đây là thay đổi mang tính chiến lược nhằm giải quyết hạn chế kéo dài trong việc thu hồi tài sản do phạm tội tham nhũng, đồng thời tăng cường trách nhiệm của người phạm tội trong việc khắc phục hậu quả.

Mở Rộng Đối Tượng Được Miễn Thi Hành Án Tử Hình

Luat số 86/2025/QH15 cũng mở rộng đối tượng không thi hành án tử hình đối với người bị kết án tử hình mà mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối. Bổ sung này thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc của Nhà nước ta trong chính sách hình sự, bảo vệ quyền sống và nhân phẩm của người bị kết án trong những trường hợp đặc biệt. Việc này không chỉ thể hiện sự quan tâm đến sức khỏe và tính mạng của con người mà còn giảm thiểu rủi ro về việc xử lý không công bằng.

Hình Sự Hóa Hành Vi Sử Dụng Trái Phép Chất Ma Túy

Một quy định mới đáng chú ý là việc bổ sung tội danh ‘Sử dụng trái phép chất ma túy’ tại Điều 256a Bộ luật Hình sự. Việc hình sự hóa hành vi này nhằm tăng cường trách nhiệm cá nhân trong quá trình cai nghiện, khắc phục tình trạng tái nghiện phổ biến và kéo dài thời gian điều trị không hiệu quả. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc phòng chống lạm dụng chất ma túy và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Tăng Mức Phạt Tiền Đối Với Một Số Tội Danh Kinh Tế Và Môi Trường

Luat số 86/2025/QH15 điều chỉnh theo hướng tăng mức phạt tiền trong nhiều tội danh liên quan đến lĩnh vực kinh tế, môi trường và an toàn thực phẩm. Mức phạt tiền tăng lên gấp đôi trong nhiều trường hợp, phù hợp với thực tiễn xử lý tội phạm phi bạo lực, đồng thời khuyến khích áp dụng hình phạt tiền thay thế tù có thời hạn với người phạm tội lần đầu, nhân thân tốt, có điều kiện khắc phục hậu quả. Việc này thể hiện sự linh hoạt và nhân đạo trong việc áp dụng các biện pháp trừng phạt, đồng thời tăng cường hiệu quả trong việc bảo vệ môi trường và nền kinh tế.

Kết Luận

Luat số 86/2025/QH15 là một bước tiến quan trọng trong việc tiếp tục hoàn thiện chính sách hình sự theo hướng dân chủ, nhân đạo, khoa học và phù hợp với thực tiễn. Những quy định mới phản ánh sự chuyển hướng trong tư duy lập pháp hình sự từ trừng trị sang phòng ngừa, phục hồi và khuyến khích tự sửa chữa sai lầm. Tuy nhiên, để các quy định này đi vào cuộc sống, rất cần sự phối hợp đồng bộ trong việc ban hành văn bản hướng dẫn, tăng cường đào tạo người tiến hành tố tụng và giám sát thực hiện một cách chặt chẽ.

Ngày 1/8, Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Bộ Công an đã tổ chức một hội nghị chuyên môn nhằm thảo luận và tìm ra giải pháp hiệu quả để phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo. Hội nghị có sự tham gia của Đại tá Trần Hồng Phú, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát QLHC về TTXH, cùng với đại diện từ các cục nghiệp vụ của Bộ Công an và công an của 11 địa phương.

Tại hội nghị, lãnh đạo Phòng Hướng dẫn, quản lý vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo đã trình bày một báo cáo tổng quan về công tác phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm, vi phạm pháp luật về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo trong 6 tháng đầu năm 2025. Theo báo cáo, trong 6 tháng đầu năm, các cơ quan công an địa phương đã tiến hành tuyên truyền, vận động nhân dân giao nộp 10.318 khẩu súng các loại, 6.828 súng quân dụng, 46.545 viên đạn các loại, 665 lựu đạn, bom, mìn, đầu đạn, 966kg thuốc nổ, 3.447 kíp nổ, 4.027 công cụ hỗ trợ, 19.911 vũ khí thô sơ, 2.395,3kg pháo và 21.320 quả pháo.

Cùng với đó, các lực lượng chức năng cũng đã phát hiện và bắt giữ 1.074 vụ, 2.303 đối tượng liên quan đến việc chế tạo, sản xuất, mua bán, tàng trữ, vận chuyển và sử dụng trái phép vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ. Đồng thời, họ cũng đã phát hiện 2.649 vụ, bắt giữ 3.430 đối tượng vi phạm pháp luật về pháo.

Trong phần thảo luận, đại diện lãnh đạo công an các đơn vị và địa phương đã phân tích, chỉ ra các mặt hạn chế và thiếu sót cần khắc phục. Họ cũng chia sẻ kinh nghiệm, cách làm hay và hiệu quả, đồng thời đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm, vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này.

Phát biểu kết luận, Đại tá Trần Hồng Phú yêu cầu các đơn vị công an địa phương tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả công tác quản lý, phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm, vi phạm pháp luật về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo. Trong thời gian tới, Cục Cảnh sát QLHC về TTXH sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan để hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật có liên quan đến vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, và trình cơ quan có thẩm quyền ban hành.

Đại tá Trần Hồng Phú cũng đề nghị các cục nghiệp vụ chỉ đạo và hướng dẫn hệ thống lực lượng thực hiện tốt các mặt công tác, đặc biệt là công tác nghiệp vụ cơ bản để đấu tranh trực diện đối với các ổ nhóm, đường dây, đối tượng mua bán, vận chuyển trái phép vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo trên tuyến biên giới, không gian mạng, dịch vụ bưu chính.

Bên cạnh đó, đồng chí Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát QLHC về TTXH cũng yêu cầu các đơn vị tăng cường tổ chức tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo để nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cấp, các ngành, đoàn thể, cơ quan tổ chức, doanh nghiệp và nhân dân trong việc thực hiện công tác này.