Vào năm 1925, tại Hà Nội, Trường Mỹ thuật Đông Dương ra đời dưới sự lãnh đạo của họa sĩ người Pháp Victor Tardieu, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam. Đây là nền tảng đào tạo mỹ thuật chính quy đầu tiên tại Việt Nam theo mô hình phương Tây. Trong hơn 20 năm hoạt động, trường đã đào tạo trên 100 sinh viên tốt nghiệp chất lượng cao, nhiều người trong số đó đã trở thành họa sĩ nổi tiếng trên thế giới. Một số cái tên tiêu biểu bao gồm Tô Ngọc Vân, Lê Phổ, Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Phan Chánh, Vũ Cao Đàm. Những nghệ sĩ này đã góp phần tạo nên một giai đoạn rực rỡ trong lịch sử phát triển mỹ thuật Việt Nam, khi tinh thần thử nghiệm và sự giao thoa giữa nghệ thuật phương Đông cổ truyền và lối vẽ hàn lâm của Châu Âu đã tạo nên những tác phẩm đặc sắc.

Triển lãm ‘Những gốc rễ không ngừng vươn’ đưa người xem trở lại Thời kỳ Đông Dương (1925-1945), một thời kỳ quan trọng trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam. Tại đây, người xem có thể chiêm ngưỡng các tác phẩm của các danh họa như Mai Trung Thứ, Lê Phổ, Lê Thị Lựu, Vũ Cao Đàm, Trần Văn Cẩn… Mai Trung Thứ, một trong những họa sĩ tiêu biểu của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam, đã thực hiện nhiều tác phẩm dựa trên các nguyên tác của các danh họa phương Tây. Bức tranh ‘Mona Lisa’ (1974) của ông là một ví dụ điển hình. Đây là bức tranh thứ 3 do Mai Trung Thứ vẽ lại từ nguyên tác của danh họa Leonardo da Vinci.

Tuy là tác phẩm phái sinh, ‘Mona Lisa’ của Mai Trung Thứ lại nổi bật với khả năng chuyển ngữ văn hóa, kết hợp giữa hội họa Đông – Tây, vừa tôn vinh tinh thần Phục Hưng, vừa khẳng định bản sắc Việt Nam. Bức tranh này được thể hiện trên lụa, chất liệu yêu thích của Mai Trung Thứ, với một phong cách đặc trưng Á Đông. Qua tác phẩm này, chúng ta có thể thấy rõ sự giao thoa văn hóa và nghệ thuật giữa phương Đông và phương Tây, tạo nên một phong cách độc đáo và đặc sắc.

Trường Mỹ thuật Đông Dương chính là nơi khai sinh nền hội họa hiện đại Việt Nam, giúp định hình phong cách kết hợp kỹ thuật phương Tây với bản sắc Việt. Các cựu sinh viên của trường đã mở đường cho các thể loại mới như tranh lụa, sơn mài, trở thành phong cách đặc sắc cho mỹ thuật Việt Nam. Hiện nay, trường đã đổi tên và hoạt động dưới tên Đại học Mỹ thuật Việt Nam. Với nhiều thập kỷ hoạt động, trường đã trở thành một trong những cơ sở đào tạo mỹ thuật hàng đầu tại Việt Nam, tiếp tục góp phần phát triển và bảo tồn nền mỹ thuật Việt Nam.

Khi đất nước bước vào thời kỳ đổi mới vào năm 1986, đời sống mỹ thuật của Huế đã trải qua những bước chuyển biến đáng kể. Các tác phẩm nghệ thuật ra đời không chỉ tập trung vào những chủ đề cổ động truyền thống như ‘công – nông – binh’ hay những tác phẩm thể hiện vẻ đẹp của thiếu nữ, thiên nhiên, mà còn mở rộng sang những giá trị văn hóa, bản sắc dân tộc và các vấn đề thời sự. Phong cách thể hiện, chất liệu và kỹ thuật cũng trở nên đa dạng và phong phú hơn.

Thế hệ tiên phong của mỹ thuật Huế thời kỳ đổi mới gồm những tên tuổi lớn như họa sĩ Bửu Chỉ, Vĩnh Phối, Trương Bé, Công Huyền Tôn Nữ Tuyết Mai, và điêu khắc gia Mai Văn Quýnh. Những nghệ sĩ này đã mang mỹ thuật Việt Nam, cụ thể là mỹ thuật Cố đô Huế, ra thế giới bằng cách thể hiện sự tự học thành tài hoặc được đào tạo bài bản ở nước ngoài. Sự xuất hiện của họ đã tạo ra một làn gió mới trong thế giới nghệ thuật Huế, góp phần làm giàu thêm nền văn hóa nghệ thuật của đất nước.

Thế hệ thứ hai của họa sĩ Huế thời kỳ đổi mới, bao gồm Hà Văn Chước, Phan Thanh Bình, Đặng Mậu Tựu, Đặng Mậu Triết, Nguyễn Thiện Đức…, đã tạo ra những thay đổi trong cách nhìn và cách biểu hiện nghệ thuật. Họ tìm kiếm những kỹ thuật và chất liệu mới để làm mới nghệ thuật, đồng thời giữ được hồn cốt nghệ thuật và mang đậm tính triết lý, đời sống nhân sinh. Các nghệ sĩ này đã tiếp tục phát huy truyền thống của mỹ thuật Huế, đồng thời tạo ra những dấu ấn riêng của mình.

Thế nhưng, thị trường mỹ thuật tại Huế vẫn còn trầm lắng so với các đô thị lớn khác như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Các yếu tố như tính cách Huế, thời tiết, tài chính của người dân và chính sách của thành phố đã ảnh hưởng đến tâm lý sưu tập và kinh doanh các loại hình nghệ thuật chất lượng cao. Thị trường mỹ thuật tại Huế đang đối mặt với nhiều thách thức, đòi hỏi sự quan tâm và hỗ trợ từ các cấp chính quyền và doanh nghiệp.

Để thúc đẩy thị trường mỹ thuật Huế, cần tập trung vào việc phát triển hạ tầng và không gian nghệ thuật, nâng cao tính thương mại và tiếp cận thị trường, khuyến khích nghệ sĩ phát triển sản phẩm mỹ thuật ứng dụng và tổ chức các sự kiện nghệ thuật thường niên. Một số giải pháp cụ thể có thể được xem xét, chẳng hạn như xây dựng các không gian trưng bày và bán tác phẩm nghệ thuật, tổ chức các hội chợ và triển lãm mỹ thuật quốc tế, cũng như hỗ trợ các nghệ sĩ trong việc quảng bá và tiêu thụ sản phẩm của mình.

Với những bất cập và hạn chế hiện có, mỹ thuật Huế cần những cú hích mạnh mẽ để giúp nghệ sĩ sống được bằng nghề và đưa mỹ thuật Huế ra thế giới. Điều này đòi hỏi sự chung tay của chính quyền, doanh nghiệp và cả người dân trong việc xây dựng và phát triển nền mỹ thuật của Cố đô Huế. Từ đó, mỹ thuật Huế mới có thể phát triển một cách bền vững và trở thành một phần quan trọng của văn hóa nghệ thuật Việt Nam.

Triển lãm ‘Mỹ thuật & Di sản: Hình tượng Tứ linh qua nghệ thuật tạo hình’ đang được tổ chức tại Huế, mang đến một góc nhìn mới mẻ và thú vị về hình tượng Tứ linh. Đây là một biểu tượng văn hóa đã tồn tại lâu đời và quen thuộc trong nghệ thuật Việt Nam. Thông qua triển lãm này, công chúng có cơ hội khám phá và trải nghiệm sự sáng tạo của các nghệ sĩ trong việc diễn giải và thể hiện hình tượng Tứ linh qua nhiều góc nhìn và phong cách nghệ thuật khác nhau.

Sự kiện này không chỉ là một hoạt động mỹ thuật đơn thuần mà còn góp phần quảng bá và phát huy giá trị của di sản văn hóa. Đồng thời, triển lãm cũng khơi gợi niềm tự hào và sự quan tâm của cộng đồng đối với nghệ thuật và văn hóa truyền thống. Việc trưng bày các tác phẩm nghệ thuật tái hiện hình tượng Tứ linh với nhiều phong cách và kỹ thuật khác nhau cho thấy sự đa dạng và phong phú của nghệ thuật Việt Nam.

Triển lãm ‘Mỹ thuật & Di sản: Hình tượng Tứ linh qua nghệ thuật tạo hình’ là một dịp để công chúng tìm hiểu sâu sắc hơn về ý nghĩa và vai trò của hình tượng Tứ linh trong văn hóa và nghệ thuật Việt Nam. Qua đó, sự kiện này cũng nhằm kêu gọi sự quan tâm và bảo tồn di sản văn hóa, cũng như khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới trong lĩnh vực nghệ thuật.

Tham khảo thêm thông tin về di sản văn hóa tại Huế và tìm hiểu về các hoạt động văn hóa, nghệ thuật đang diễn ra tại đây. Việc tham gia triển lãm không chỉ giúp bạn mở rộng kiến thức về văn hóa và nghệ thuật mà còn là một trải nghiệm thú vị và đáng nhớ.