Luat số 86/2025/QH15 – Một Bước Tiến Quan Trọng Trong Hoàn Thiện Chính Sách Hình Sự

Luat số 86/2025/QH15, có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, đã đưa ra nhiều sửa đổi, bổ sung quan trọng trong Bộ luật Hình sự. Những thay đổi này không chỉ thể hiện chính sách hình sự nhân đạo mà còn hướng tới mục tiêu phòng ngừa, phục hồi và khuyến khích tự sửa chữa sai lầm. Việc này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật hình sự của Việt Nam, hướng tới xây dựng một xã hội công bằng và nhân văn hơn.

Loại Bỏ Hình Phạt Tử Hình Đối Với Một Số Tội Danh – Bước Tiến Về Chính Sách Hình Sự Nhân Đạo

Một trong những điểm nổi bật của Luat số 86/2025/QH15 là việc bãi bỏ hình phạt tử hình đối với tám tội danh. Quyết định này được đánh giá là phù hợp với xu hướng chung của thế giới về giảm thiểu áp dụng án tử hình và thể hiện chính sách hình sự nhân đạo của Nhà nước ta. Việc loại bỏ hình phạt tử hình không chỉ giảm thiểu rủi ro về việc xử lý oan sai mà còn thể hiện sự coi trọng đến quyền sống và nhân phẩm của con người. Tuy nhiên, việc này cũng đặt ra yêu cầu cao hơn trong việc đảm bảo tính răn đe, phòng ngừa và khắc phục hậu quả của các hành vi phạm tội.

Chính Sách Mới Về Giảm Án Đối Với Tội Phạm Tham Nhũng

Luat số 86/2025/QH15 quy định điều kiện chặt chẽ hơn để được giảm án cho người bị kết án tù chung thân về tội ‘Tham ô tài sản’ và ‘Nhận hối lộ’. Cụ thể, chỉ khi người phạm tội đã tự nguyện nộp lại ít nhất ba phần tư số tài sản tham ô hoặc nhận hối lộ và tích cực hợp tác, lập công thì mới được xem xét giảm án. Đây là thay đổi mang tính chiến lược nhằm giải quyết hạn chế kéo dài trong việc thu hồi tài sản do phạm tội tham nhũng, đồng thời tăng cường trách nhiệm của người phạm tội trong việc khắc phục hậu quả.

Mở Rộng Đối Tượng Được Miễn Thi Hành Án Tử Hình

Luat số 86/2025/QH15 cũng mở rộng đối tượng không thi hành án tử hình đối với người bị kết án tử hình mà mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối. Bổ sung này thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc của Nhà nước ta trong chính sách hình sự, bảo vệ quyền sống và nhân phẩm của người bị kết án trong những trường hợp đặc biệt. Việc này không chỉ thể hiện sự quan tâm đến sức khỏe và tính mạng của con người mà còn giảm thiểu rủi ro về việc xử lý không công bằng.

Hình Sự Hóa Hành Vi Sử Dụng Trái Phép Chất Ma Túy

Một quy định mới đáng chú ý là việc bổ sung tội danh ‘Sử dụng trái phép chất ma túy’ tại Điều 256a Bộ luật Hình sự. Việc hình sự hóa hành vi này nhằm tăng cường trách nhiệm cá nhân trong quá trình cai nghiện, khắc phục tình trạng tái nghiện phổ biến và kéo dài thời gian điều trị không hiệu quả. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc phòng chống lạm dụng chất ma túy và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Tăng Mức Phạt Tiền Đối Với Một Số Tội Danh Kinh Tế Và Môi Trường

Luat số 86/2025/QH15 điều chỉnh theo hướng tăng mức phạt tiền trong nhiều tội danh liên quan đến lĩnh vực kinh tế, môi trường và an toàn thực phẩm. Mức phạt tiền tăng lên gấp đôi trong nhiều trường hợp, phù hợp với thực tiễn xử lý tội phạm phi bạo lực, đồng thời khuyến khích áp dụng hình phạt tiền thay thế tù có thời hạn với người phạm tội lần đầu, nhân thân tốt, có điều kiện khắc phục hậu quả. Việc này thể hiện sự linh hoạt và nhân đạo trong việc áp dụng các biện pháp trừng phạt, đồng thời tăng cường hiệu quả trong việc bảo vệ môi trường và nền kinh tế.

Kết Luận

Luat số 86/2025/QH15 là một bước tiến quan trọng trong việc tiếp tục hoàn thiện chính sách hình sự theo hướng dân chủ, nhân đạo, khoa học và phù hợp với thực tiễn. Những quy định mới phản ánh sự chuyển hướng trong tư duy lập pháp hình sự từ trừng trị sang phòng ngừa, phục hồi và khuyến khích tự sửa chữa sai lầm. Tuy nhiên, để các quy định này đi vào cuộc sống, rất cần sự phối hợp đồng bộ trong việc ban hành văn bản hướng dẫn, tăng cường đào tạo người tiến hành tố tụng và giám sát thực hiện một cách chặt chẽ.

Ngày 31/12/2024, một vụ án mạng nghiêm trọng đã xảy ra tại xã Phú Thuận, TP Đà Nẵng, khi Đoàn Mai Khanh, trú tại xã này, đã ra tay sát hại mẹ đẻ là bà Hòa, 55 tuổi. Cáo trạng của cơ quan chức năng cho biết, nguyên nhân dẫn đến hành động tàn ác này là do Khanh bực tức vì không tìm thấy đồ ăn sáng trong nhà.

Theo đó, Khanh đã dùng dao gây hại cho bà Hòa tại nhà của hai mẹ con ở thôn Thuận Hòa, xã Đại Thắng, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam cũ (nay là xã Phú Thuận, TP Đà Nẵng). Hành động này đã gây nên một bi kịch gia đình và làm dấy lên sự phẫn nộ trong cộng đồng.

Sau khi gây án, vào lúc 21h cùng ngày, Khanh đã dùng chăn bông cuộn thi thể mẹ ruột và kéo thi thể đến bến đò sông Thu Bồn (bến đò Phú Thuận) với mục đích phi tang. Tuy nhiên, hành vi này của Khanh đã bị người dân phát hiện tại chợ Phú Thuận và lập tức báo cáo cho cơ quan công an, khiến đối tượng không thể che giấu được hành vi tội ác của mình.

Tòa án nhân dân (TAND) Đà Nẵng đã tiến hành xét xử vụ án và xem xét các tình tiết của vụ án. Sau khi cân nhắc, TAND Đà Nẵng đã quyết định áp dụng mức án tử hình đối với Đoàn Mai Khanh vì tội Giết người, theo quy định của pháp luật Việt Nam. Mức án này thể hiện sự nghiêm khắc của pháp luật đối với hành vi giết người một cách lạnh lùng và残 ác.

Xét xử và tuyên án đối với Đoàn Mai Khanh là một quá trình thực hiện công lý, đảm bảo rằng những hành vi phạm tội sẽ bị xử lý nghiêm minh theo Bộ luật Hình sự của Việt Nam. Qua đó, cơ quan chức năng cũng kêu gọi cộng đồng lên án và ngăn chặn những hành vi bạo lực gia đình, góp phần xây dựng một xã hội an toàn và công bằng hơn.

Vụ án liên quan đến hai nhóm thanh niên, được biết đến với biệt danh “quái xế”, đã gây ra sự chú ý lớn trong dư luận khi họ thực hiện hành vi rượt đuổi, lạng lách, đánh võng và mang theo dao chém nhau trên phố. Hậu quả của hành động này là cái chết của 3 thanh niên và khiến 35 người khác phải ra hầu tòa. Mới đây, Tòa án nhân dân TP Hà Nội đã tuyên án đối với các bị cáo liên quan.

Chiều ngày 18-7, tòa án đã tuyên án tử hình đối với Nguyễn Hoàng Thịnh, 19 tuổi, trú tại huyện Thanh Trì cũ, với cáo buộc cầm đầu nhóm “quái xế” gây náo loạn trên phố và rượt đuổi chém một nhóm khác, làm 3 người tử vong. Trần Lâm Tuấn Huy, 22 tuổi, trú tại tỉnh Cao Bằng cũ, bị tòa tuyên án chung thân với cùng cáo buộc tội giết người. Ngoài ra, 11 thanh niên khác bị tuyên phạt các mức án từ 8-17 năm tù với tội danh giết người. 22 thanh niên bị xét xử về tội gây rối trật tự công cộng nhận mức án từ 24 tháng tù cho hưởng án treo đến 5 năm tù.

Trước đó, theo cáo trạng vụ án, tối 11-6-2024, Nguyễn Hoàng Thịnh cùng nhóm bạn khoảng 20 người tập trung ăn uống mừng sinh nhật Hà Hồng Minh tại một quán ăn ở quận Nam Từ Liêm, Hà Nội. Sau khi ăn uống xong, nhóm Thịnh, Minh, Huy rủ nhau đến khu vực tòa nhà Artemis ở số 3 phố Lê Trọng Tấn, Hà Nội chụp ảnh và ăn bánh sinh nhật. Tại đây, một người trong nhóm của Thịnh vô cớ chạy ra chửi bới rồi túm áo một người lôi xuống và đánh. Hai nhóm lao vào ẩu đả, đánh chửi, đuổi nhau ra đến ngã tư Lê Trọng Tấn – Trường Chinh thì gặp nhóm 10 người của Toàn. Hai nhóm tiếp tục ẩu đả, đánh chửi, đuổi nhau.

Bực tức vì bị đánh, nhóm Thịnh rủ thêm người trong nhóm Facebook “Trẻ Giải Phóng” tập hợp lực lượng tại khu vực hồ Vĩnh Hoàng, chuẩn bị “hàng nóng” là những tuýp sắt dài 2,2m trên đầu gắn dao bầu dài 20cm đi tìm nhóm Toàn để trả thù. Rạng sáng hôm sau, nhóm “Trẻ Giải Phóng” cùng nhóm Thịnh mang theo tuýp sắt và vỏ chai thủy tinh, không đội mũ bảo hiểm, phóng xe máy với tốc độ cao, lạng lách đánh võng trên các tuyến phố để tìm nhóm của Toàn.

Trên đường di chuyển, do không muốn tiếp tục tham gia đánh nhau, 4 thanh niên đi trên 2 xe máy đã tách đoàn đi hướng khác. Nhóm của Thịnh đèo nhau trên nhiều xe máy tiếp tục lạng lách di chuyển đến khu vực đường Giải Phóng – Trường Chinh thì gặp nhóm của Nguyễn Thành Nam, cũng mang theo dao nhọn, vỏ chai bia và phóng xe máy với tốc độ cao. Hai nhóm mang theo hung khí truy đuổi, đánh, chém nhau trên phố.

Hậu quả, Nguyễn Thành Nam, Nguyễn Chấn Phong, Dương Văn Thụy đều ở Hà Nội bị ngã ra đường tử vong tại chỗ. Trong vụ rượt đuổi trên phố này, một số thanh niên còn dùng tuýp sắt gắn dao chém nhau gây thương tích.

Trước tòa, nhiều bị cáo tuổi đời còn rất trẻ bày tỏ sự ăn năn, hối hận về hành vi của mình. Hội đồng xét xử nhận định trong số những người bị đưa ra xét xử có nhiều thanh niên được ăn học đầy đủ nhưng bất chấp pháp luật, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng khiến 3 người chết.

Bản án được tuyên là bài học đối với tất cả bị cáo, với gia đình trong việc quản lý, giáo dục con em, đặc biệt với các bậc phụ huynh cần tăng cường quản lý, giáo dục con cái để không xảy ra những vụ việc tương tự.