Hiện tượng AI “ngầm” hay còn gọi là “shadow AI” đang trở thành một vấn đề đáng quan ngại trong các doanh nghiệp trên toàn cầu, đặc biệt là trong lĩnh vực ngân hàng và viễn thông. Theo một khảo sát gần đây của BCG thực hiện trên hơn 10.600 nhân viên tại 11 quốc gia, hơn một nửa (54%) số người được hỏi cho biết họ sẵn sàng sử dụng các công cụ AI ngay cả khi không được phép hoặc không có sự hỗ trợ chính thức từ công ty.

Nhóm tuổi Gen Z và Millennials nổi lên như những người “vượt rào” mạnh nhất, với 62% chấp nhận tự dùng AI bên ngoài hệ sinh thái doanh nghiệp, cao hơn 19 điểm phần trăm so với các nhóm tuổi khác. Điều này cho thấy một xu hướng đáng chú ý trong việc áp dụng AI tại nơi làm việc.

Thực trạng này đặt ra những thách thức lớn cho các tổ chức, đặc biệt là về quản lý rủi ro và tuân thủ quy định. Ngành ngân hàng và viễn thông được coi là dễ bị tổn thương do phải quản lý dữ liệu nhạy cảm, hạ tầng on-premise lạc hậu và chính sách siết chặt quá mức. Đáng chú ý, việc sử dụng AI không được phê duyệt đã tăng trưởng 250% chỉ trong năm qua tại các ngành này.

Về rủi ro pháp lý và tuân thủ, Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam đã tạo ra khung pháp lý chặt chẽ. Việc chuyển dữ liệu cá nhân ra nước ngoài thông qua các công cụ AI không được kiểm soát có thể kích hoạt các điều khoản xử phạt nghiêm khắc nhất của nghị định này.

Trước tình hình này, các tổ chức cần chuyển từ tư duy “cấm đoán” sang “quản lý thông minh” để kiểm soát rủi ro mà vẫn tận dụng được tiềm năng của công nghệ. Điều này đòi hỏi sự kết hợp khéo léo giữa chính sách thông minh, công nghệ phù hợp và văn hóa tổ chức mở.

Một số giải pháp toàn diện có thể được áp dụng để quản lý shadow AI:

1. Khung chính sách ‘mở nhưng có lan can’: Xây dựng chính sách sử dụng AI chấp nhận được với các nguyên tắc cụ thể.

2. Hạ tầng AI nội bộ tiện lợi: Triển khai giải pháp Azure OpenAI với private endpoint hoặc self-hosted solution.

3. Văn hóa minh bạch và đào tạo liên tục: Xây dựng mạng lưới AI Champions nội bộ và tổ chức chương trình đào tạo.

Bên cạnh đó, công nghệ hỗ trợ như Data Loss Prevention (DLP) cho AI và SIEM tích hợp AI cũng cần được nâng cấp để phát hiện và ngăn chặn việc sử dụng AI không được phê duyệt.

Chiến lược triển khai cần được thực hiện theo các giai đoạn, bao gồm đánh giá và lập kế hoạch, triển khai hạ tầng, đào tạo và triển khai.

Tóm lại, việc quản lý shadow AI đòi hỏi sự kết hợp giữa chính sách thông minh, công nghệ phù hợp và văn hóa tổ chức mở. Doanh nghiệp nên bắt đầu từ việc xây dựng chính sách rõ ràng, đầu tư vào hạ tầng AI an toàn, và quan trọng nhất là nuôi dưỡng văn hóa minh bạch – nơi nhân viên cảm thấy được hỗ trợ thay vì bị trừng phạt khi sử dụng AI một cách có trách nhiệm.

Công nghệ vũ trụ đã trở thành một phần thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Không còn là một lĩnh vực xa xôi và chỉ dành cho nghiên cứu, công nghệ vũ trụ đã được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành, nhiều lĩnh vực tại Việt Nam. Từ viễn thông, định vị dẫn đường đến viễn thám phục vụ quản lý tài nguyên, giám sát rừng, đo đạc bản đồ và trồng trọt, công nghệ vũ trụ đã trở thành một công cụ quan trọng giúp chúng ta quản lý và phát triển đất nước.

Ông Trần Tuấn Ngọc, Cục trưởng Cục Viễn thám Quốc gia, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, khẳng định rằng công nghệ vũ trụ đã hiện diện trong hầu hết các lĩnh vực tại Việt Nam. “Công nghệ vũ trụ như không khí, chúng ta sử dụng hằng ngày nhưng không nhận ra”, ông Ngọc nói. Không chỉ các bộ, ngành, nhiều địa phương như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng cũng đã ứng dụng công nghệ này vào thực tiễn. Khối tư nhân cũng bắt đầu tham gia mạnh mẽ, tạo nên làn sóng chuyển động tích cực từ nhà nước sang thị trường.

Tuy nhiên, vẫn còn những trở ngại cần phải vượt qua. Hạ tầng công nghệ còn yếu, đầu tư chưa bài bản, thiếu sự phối hợp giữa các bộ ngành và chưa có chiến lược phát triển dài hơi. Ngoài ra, việc vận hành hệ thống dữ liệu vệ tinh đòi hỏi kiến thức đa ngành nhưng nguồn nhân lực chất lượng cao lại đang thiếu nghiêm trọng.

Cục Viễn thám Quốc gia kiến nghị Chính phủ cần có chính sách thu hút, giữ chân nhân tài, đầu tư hạ tầng công nghệ một cách căn cơ để ngành vũ trụ Việt Nam không bỏ lỡ cơ hội. PGS.TS Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, cho rằng muốn phá vỡ rào cản và thúc đẩy sự phát triển, Việt Nam cần một chiến lược phát triển vũ trụ dài hạn, không chỉ dừng ở mốc 10 năm mà phải nhìn tới 2040-2050.

Vũ trụ không chỉ là lĩnh vực khoa học – công nghệ chiến lược mà đang trở thành một ngành kinh tế đầy tiềm năng. Kinh tế vũ trụ toàn cầu được dự báo sẽ đạt quy mô 1.400 tỉ USD vào năm 2030, với sự đầu tư mạnh mẽ từ các tập đoàn công nghệ lớn nhất thế giới. Việt Nam cần xác lập vị trí trong bức tranh này, không chỉ bằng ứng dụng vệ tinh, viễn thông mà còn thông qua các dịch vụ, sản phẩm công nghiệp phụ trợ và giáo dục khoa học.

Để đột phá, cần đưa công nghệ địa không gian vào chương trình chuyển đổi số quốc gia như một “lớp nền” của hệ thống số. Đồng thời, cần có cơ chế miễn trừ trách nhiệm khi sai lệch thông tin do công nghệ cũ để khuyến khích áp dụng dữ liệu mới. Bên cạnh đó, các chương trình phổ cập kiến thức vũ trụ cho học sinh, sinh viên và cán bộ công quyền cũng cần được triển khai rộng khắp.

Ngoài ra, việc tăng cường hợp tác quốc tế và thu hút đầu tư nước ngoài cũng là một yếu tố quan trọng để phát triển ngành vũ trụ Việt Nam. Với sự quyết tâm và sáng tạo, Việt Nam có thể trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu trong lĩnh vực vũ trụ trong tương lai.

Hiện nay, nhiều nước trên thế giới đã có những thành tựu đáng kể trong lĩnh vực vũ trụ. Họ đã ứng dụng công nghệ vũ trụ vào nhiều lĩnh vực của đời sống, từ kinh tế, chính trị đến văn hóa và giáo dục. Do đó, Việt Nam cần học hỏi kinh nghiệm từ các nước khác và áp dụng vào thực tiễn của mình.

Trước mắt, cần có những chính sách và chiến lược cụ thể để phát triển ngành vũ trụ Việt Nam. Điều này bao gồm việc đầu tư vào hạ tầng công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, và tăng cường hợp tác quốc tế. Với sự nỗ lực và quyết tâm, Việt Nam có thể đạt được những thành tựu đáng kể trong lĩnh vực vũ trụ trong thời gian tới.

Đại hội Đảng bộ Tổng Công ty Viễn thông Viettel (Viettel Telecom) lần thứ VI, nhiệm kỳ 2025–2030, đã diễn ra trọng thể trong hai ngày 24–25/7/2025. Sự kiện này quy tụ 150 đại biểu đại diện cho hơn 1.700 đảng viên, đánh dấu một dấu mốc quan trọng trong hành trình 25 năm xây dựng và phát triển của Viettel Telecom.

Đại hội khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và khát vọng vươn lên của Viettel Telecom, thể hiện quyết tâm chuyển mình mạnh mẽ để trở thành một công ty công nghệ hàng đầu, góp phần xây dựng Việt Nam trong kỷ nguyên số. Trong nhiệm kỳ 2020–2025, Viettel Telecom đã vượt qua những thách thức lớn như đại dịch COVID-19, xung đột địa chính trị và thiên tai khốc liệt.

Đảng bộ Viettel Telecom đã dẫn dắt Tổng Công ty hoàn thành toàn diện các mục tiêu đề ra, giữ vững vị trí số 1 trong lĩnh vực di động và vươn lên dẫn đầu trong thị trường băng rộng cố định. Doanh nghiệp này đã trở thành biểu tượng về dịch vụ khách hàng, trải nghiệm số và là lá cờ đầu trong thương mại hóa công nghệ 5G, IoT, phát triển hệ sinh thái dịch vụ số.

Bên cạnh đó, Viettel Telecom đã đóng góp tích cực cho các thị trường quốc tế, triển khai các chương trình an sinh xã hội và nâng cao đời sống cán bộ nhân viên. Đảng bộ Viettel Telecom đã đạt danh hiệu trong sạch, vững mạnh trong 5 năm liên tiếp – khẳng định sức mạnh từ nền tảng tư tưởng và tổ chức.

Đại hội đã xác lập một tầm nhìn lớn, mạnh mẽ và đầy khát vọng cho Viettel Telecom trong 5 năm tới. Mục tiêu chiến lược là chuyển đổi mô hình tăng trưởng, từ doanh nghiệp viễn thông truyền thống sang công ty công nghệ với các động lực tăng trưởng mới: nền tảng số, dịch vụ số, AI, Cloud, Big Data, và các giải pháp ứng dụng trong mọi mặt đời sống.

Một số mục tiêu cụ thể bao gồm phổ cập hạ tầng công nghệ tiên tiến, ứng dụng AI sâu rộng, chuyển đổi mô hình kinh doanh và vươn ra toàn cầu. Phát biểu tại Đại hội, Thiếu tướng Tào Đức Thắng – Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Viettel – đã khẳng định Viettel Telecom là một trong những đơn vị bản lĩnh và kiên cường nhất Tập đoàn.

Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, Tổng Công ty vẫn giữ vững ngôi vị số 1 và không ngừng vươn lên dẫn đầu xu hướng. Chủ tịch Tập đoàn yêu cầu trong giai đoạn 2025–2030, Viettel Telecom phải tạo đột phá trong phát triển thuê bao data và dịch vụ 5G, khai thác tối đa tiềm năng của hạ tầng viễn thông và nền tảng số, đổi mới toàn diện chăm sóc khách hàng và phát triển bền vững.

Đại hội lần thứ VI khép lại, mở ra một nhiệm kỳ mới đầy thử thách nhưng cũng tràn ngập cơ hội. Với khát vọng chuyển mình mạnh mẽ, tinh thần đổi mới không ngừng và ý chí kiên cường, Viettel Telecom sẵn sàng bước vào hành trình mới – hành trình của một doanh nghiệp công nghệ Việt Nam vươn tầm thế giới.

Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) vừa ban hành công điện khẩn yêu cầu các doanh nghiệp viễn thông và các đơn vị liên quan tập trung triển khai các biện pháp bảo đảm an toàn hệ thống thông tin liên lạc phục vụ ứng phó bão. Văn bản nêu rõ, bão đang diễn biến phức tạp và yêu cầu các đơn vị duy trì nghiêm chế độ trực lãnh đạo, trực ban phòng chống thiên tai và trực thông tin 24/7.

Cục Viễn thông được giao nhiệm vụ là đầu mối tiếp nhận thông tin, tổng hợp tình hình và tham mưu cho lãnh đạo Bộ các phương án chỉ đạo kịp thời. Các doanh nghiệp viễn thông được yêu cầu triển khai các biện pháp ứng phó phù hợp, trong đó có việc bảo đảm thông tin liên lạc thông suốt phục vụ công tác chỉ đạo điều hành.

Cụ thể, các doanh nghiệp viễn thông cần tập trung gia cố nhà trạm, cột ăng ten, trạm thu phát sóng di động, các tuyến truyền dẫn và mạng ngoại vi có khả năng bị ảnh hưởng của bão. Bên cạnh đó, cần bổ sung các thiết bị dự phòng như máy nổ, nhiên liệu máy nổ, ắc quy cho các đơn vị trên địa bàn dự kiến nằm trong vùng ảnh hưởng trực tiếp của bão.

Bộ KH&CN cũng yêu cầu các doanh nghiệp viễn thông sẵn sàng tổ chức nhắn tin cảnh báo bão tới các thuê bao trên địa bàn có khả năng bị ảnh hưởng theo yêu cầu của Bộ KH&CN. Đồng thời, các doanh nghiệp cần sẵn sàng roaming giữa các mạng di động khi có yêu cầu của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Ngoài ra, Bộ KH&CN yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thông tin vệ tinh rà soát thiết bị liên lạc, sẵn sàng cung cấp dịch vụ, thông tin tới các thuê bao sạc pin điện thoại, kiểm tra điện thoại sẵn sàng sử dụng. Các đơn vị cũng cần huy động xe BTS lưu động đến khu vực nguy cơ mất liên lạc để đảm bảo thông tin liên lạc thông suốt.

Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam được giao rà soát hệ thống đường thư, xây dựng phương án đảm bảo thông tin phục vụ điều hành. Công ty Thông tin điện tử Hàng hải Việt Nam phối hợp với Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia và Bộ Nông nghiệp và Môi trường để phát các bản tin dự báo bão, cảnh báo tàu thuyền trên biển tìm nơi trú ẩn an toàn.

Bộ KH&CN nhấn mạnh, việc bảo đảm an toàn hệ thống thông tin liên lạc phục vụ ứng phó bão là nhiệm vụ quan trọng. Các đơn vị cần tập trung triển khai các biện pháp bảo đảm an toàn hệ thống thông tin liên lạc, cung cấp thông tin kịp thời và chính xác cho công tác chỉ đạo điều hành ứng phó bão.

Ngày 19-7, tại Hà Nội, Ban Quản lý các khu công nghệ cao và khu công nghiệp thành phố Hà Nội và Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội (Viettel) đã tổ chức Lễ ký kết Thỏa thuận hợp tác chiến lược giai đoạn 2025–2030. Sự kiện này đánh dấu một bước phát triển mới trong mối quan hệ hợp tác giữa hai bên, với mục tiêu xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, phát triển công nghiệp công nghệ cao và đô thị thông minh tại Thủ đô.

Thỏa thuận hợp tác này là sự tiếp nối và nâng tầm mối quan hệ hợp tác chiến lược giữa Ban Quản lý các khu công nghệ cao và khu công nghiệp thành phố Hà Nội và Viettel, vốn đã được thiết lập từ năm 2019. Với 19 nội dung hợp tác cụ thể, bao trùm 3 lĩnh vực lớn là đầu tư, xây dựng hạ tầng; phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; xây dựng đô thị thông minh, thỏa thuận lần này thể hiện quyết tâm của hai bên trong việc đồng hành và phát huy thế mạnh lẫn nhau vì mục tiêu phát triển bền vững.

Tại sự kiện, đại diện hai bên đã thống nhất các nguyên tắc hợp tác trên tinh thần tự nguyện, bình đẳng, cùng có lợi, bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật và tôn trọng uy tín, thương hiệu của mỗi bên. Theo nội dung thỏa thuận, Tập đoàn Viettel cam kết trở thành nhà đầu tư chiến lược tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc và các khu công nghệ cao, khu công nghiệp khác trên địa bàn Hà Nội. Viettel sẽ đẩy mạnh đầu tư vào các lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, viễn thông, chuyển đổi số và thử nghiệm có kiểm soát các mô hình kinh doanh đổi mới sáng tạo.

Về phía Ban Quản lý, đơn vị cam kết tạo điều kiện thuận lợi tối đa trong khuôn khổ pháp luật để Viettel triển khai nhanh chóng các dự án đã, đang và sẽ đầu tư, bao gồm việc hỗ trợ thủ tục pháp lý, quy hoạch, hạ tầng kỹ thuật và xúc tiến đầu tư. Ban Quản lý cũng sẽ phối hợp với Viettel xây dựng Khu Công nghệ cao Hòa Lạc trở thành đô thị khoa học và công nghệ thông minh, thí điểm các mô hình đô thị hiện đại, an toàn và bền vững.

Thỏa thuận cũng xác định rõ các hoạt động đồng hành của hai bên trong phát triển hạ tầng số, thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện, xây dựng nền tảng quản lý điều hành thông minh, thiết lập hệ thống dữ liệu tích hợp giữa các khu công nghiệp, công nghệ cao trên địa bàn Hà Nội. Viettel sẽ tham gia tư vấn, cung cấp giải pháp, chia sẻ hạ tầng và hỗ trợ Ban Quản lý trong triển khai các đề án về đô thị thông minh, chuyển đổi số và nghiên cứu phát triển.

Tính đến thời điểm hiện tại, Viettel là nhà đầu tư lớn nhất tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc với 6 dự án đang triển khai, tổng vốn đăng ký gần 11.625 tỷ đồng và đang tiếp tục điều chỉnh tăng thêm, dự kiến thêm khoảng 4.000 tỷ đồng. Các dự án của Viettel tại đây được đánh giá là điển hình trong việc kết hợp hiệu quả giữa nghiên cứu – triển khai – sản xuất – thương mại hóa các sản phẩm công nghệ cao, phục vụ cả quốc phòng và dân sự.

Việc ký kết thỏa thuận hợp tác lần này là minh chứng rõ ràng cho định hướng phát triển Khu Công nghệ cao Hòa Lạc theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đây cũng là bước đi cụ thể nhằm hiện thực hóa chủ trương của Trung ương và thành phố Hà Nội trong việc xây dựng Hòa Lạc trở thành hạt nhân khoa học – công nghệ, là trung tâm đổi mới sáng tạo dẫn dắt sự phát triển của Thủ đô và đất nước.