Ở vùng cao hiểm trở của Việt Nam, tỉnh Sơn La đang đối mặt với thách thức lớn trong việc đảm bảo trẻ em được tiêm chủng đầy đủ. Vấn đề không chỉ nằm ở khoảng cách địa lý mà còn gắn liền với những e ngại và hiểu lầm đã tồn tại từ lâu. Trước bối cảnh đó, dự án ‘Hỗ trợ kỹ thuật tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn tỉnh Sơn La’ đã được triển khai từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2025, do CDC Sơn La phối hợp cùng PATH và Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương thực hiện. Dự án này đã mở ra một hướng đi mới trong việc tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn.

Dự án đã trao quyền và kết nối các lực lượng xã hội, tạo nên những thay đổi đáng kinh ngạc từ chính những con người gần gũi nhất với cộng đồng. Tại xã Ngọc Chiến, tỉnh Sơn La, đa số là người dân tộc Mông, nhiều phụ nữ vẫn chưa đưa con đi tiêm đầy đủ vì thiếu thông tin. Chị Lèo Thị Đẹm, Chi hội trưởng Phụ nữ xã, đã rất nhạy bén khi nhận ra rằng một buổi nói chuyện riêng về y tế khó thu hút các chị em đang bận rộn việc nương rẫy, con nhỏ. Từ đó, chị Lèo Thị Đẹm đã mạnh dạn thay đổi, lồng ghép khoảng 30 phút nói chuyện tiêm chủng vào các buổi sinh hoạt định kỳ. Chị không chỉ nói về lợi ích vắc xin mà còn chia sẻ về tình hình dịch bệnh thực tế như uốn ván sơ sinh vẫn còn xuất hiện tại địa phương. Để tăng sức hút, chị phối hợp với cán bộ y tế tổ chức đo huyết áp, phát thuốc tẩy giun.

Kết quả, chỉ trong tháng đầu tiên tham gia truyền thông, chị đã tổ chức 7 buổi truyền thông (5 nhóm, 2 cá nhân), góp phần tăng tỷ lệ khám thai, tiêm uốn ván và nâng tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ tại xã. Đến tháng 6/2025, tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ tại xã Ngọc Chiến đạt 48,6% – gấp 4 lần so với 10,9% cùng kỳ năm 2024. Không chỉ tại xã Ngọc Chiến, nhiều Chi hội Phụ nữ ở các xã khác cũng đã tham gia rất tích cực đưa truyền thông tiêm chủng vào hoạt động thường xuyên, cho thấy đây thực sự là một nhiệm vụ phù hợp với vai trò và thế mạnh sẵn có của họ.

Còn tại xã Phiêng Cằm, một xã khu vực III của huyện Mai Sơn (cũ), trước thời điểm sáp nhập với xã Chiềng Nơi thành xã Phiêng Cằm (mới) hiện nay, đây là nơi cư trú của khoảng 1.506 hộ, trên 8.000 nhân khẩu thuộc 5 thành phần dân tộc (Mông, Khơ Mú, Thái, Dao, Kinh). Nằm cách Trung tâm Y tế khu vực gần 86km, bản Phiêng Phụ là nơi sinh sống của 11 hộ đồng bào người Thái và hơn 100 hộ người Mông. Người dân nơi đây phần lớn không thạo tiếng phổ thông, khiến việc tiếp cận thông tin y tế gặp nhiều khó khăn. Tỷ lệ trẻ em được tiêm đầy đủ luôn ở mức thấp dưới 50%. Đây là điều trăn trở nhiều năm của ông Vàng A Nếnh – Trưởng bản Phiêng Phụ.

Trước đây, ông nghĩ tiêm chủng là trách nhiệm của cán bộ y tế. Nhưng sau khi được tập huấn về kỹ năng truyền thông và phối hợp liên ngành trong tiêm chủng, ông nhận ra vai trò quan trọng của mình trong cộng đồng. Ban đầu, ông phối hợp cùng nhân viên y tế và đoàn thể tổ chức họp bản để truyền thông, nhưng những hộ gia đình còn e ngại nhất lại không tham gia. Ông chuyển hướng sử dụng loa bản để phát thông điệp đơn giản bằng tiếng Mông (do dự án cung cấp), rồi tự mình đến từng nhà để lắng nghe, giải thích về lợi ích và độ an toàn của vắc xin. Có nhà ông phải đến ba lần mới thuyết phục được. Nhờ kiên trì, cả 8 hộ ban đầu do dự đã đồng ý tiêm đầy đủ cho con.

Hiện vẫn còn 15–16 hộ trong bản cần nhắc nhiều lần mới đưa con đi tiêm. Ông Nếnh dự định tiếp tục phối hợp Hội Phụ nữ và Đoàn Thanh niên để lồng ghép tiêm chủng vào sinh hoạt cộng đồng, giúp duy trì và nâng cao nhận thức chung của bà con trong bản. Đồng thời, ông cũng sẵn sàng đến từng nhà vận động nếu cần – quyết tâm không để trẻ nào không được tiếp cận với tiêm chủng.

Thành công của dự án ‘Hỗ trợ kỹ thuật tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn tỉnh Sơn La’ không phải là những câu chuyện đơn lẻ, mà là kết quả của một mô hình phối hợp chặt chẽ, trong đó Trạm Y tế xã giữ vai trò điều phối, hỗ trợ kỹ thuật, ‘cầm tay chỉ việc’ để các lực lượng xã hội tự tin truyền thông đúng và hiệu quả. Trưởng bản, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên là những ‘cánh tay nối dài’ không thể thiếu. Họ có uy tín và sự thấu hiểu địa phương, giúp thông điệp y tế trở nên gần gũi và thuyết phục hơn.

Cách làm hiệu quả nhất là ‘đến đúng nơi, đúng lúc, gặp đúng người, nói đúng điều người dân cần’. Việc lồng ghép vào các hoạt động sẵn có, sử dụng tiếng dân tộc và liên hệ với tình hình dịch bệnh thực tế đã chứng tỏ sức mạnh vượt trội. Những kinh nghiệm quý báu từ Sơn La chính là tài liệu tham khảo sống động cho các địa phương, đặc biệt là các đơn vị y tế và đoàn thể sau sáp nhập, để cùng nhau chung tay tạo nên sự thay đổi bền vững trong công tác tiêm chủng.

Đoàn viên, thanh niên các xã vùng núi thành phố Đà Nẵng đã triển khai một hoạt động thiết thực, hỗ trợ đồng bào Cơ Tu thực hiện các thủ tục hành chính trên nền tảng số. Thông qua hoạt động này, các bạn trẻ không chỉ phát huy tinh thần xung kích của tuổi trẻ mà còn đóng vai trò quan trọng như một “cầu nối công nghệ”, giúp người dân vùng cao tiếp cận dễ dàng hơn với các dịch vụ công trực tuyến.

Đây là một phần trong nỗ lực nhằm thu hẹp khoảng cách số giữa vùng sâu, vùng xa với trung tâm, đồng thời hỗ trợ người dân vùng cao tiếp cận tốt hơn với các dịch vụ công nghệ. Sự tham gia tích cực của lực lượng đoàn viên, thanh niên ở các huyện miền núi đã cho thấy vai trò quan trọng của thế hệ trẻ trong việc hỗ trợ và hướng dẫn người dân sử dụng các nền tảng số để thực hiện các thủ tục hành chính, từ đó góp phần hiện đại hóa các dịch vụ công và thúc đẩy sự phát triển của công nghệ tại khu vực nông thôn.

Các hoạt động hỗ trợ này không chỉ dừng lại ở việc hướng dẫn sử dụng các nền tảng số, mà còn giúp người dân hiểu rõ hơn về lợi ích của việc sử dụng các dịch vụ công trực tuyến. Qua đó, người dân có thể tự tin hơn khi tiếp cận các dịch vụ công nghệ, giảm thiểu sự phụ thuộc vào các trung gian và tiết kiệm thời gian, chi phí khi thực hiện các thủ tục hành chính.

Trước những nỗ lực và đóng góp của đoàn viên, thanh niên các xã vùng núi thành phố Đà Nẵng, người dân Cơ Tu đã có thể tận dụng các nền tảng số để cải thiện cuộc sống và tiếp cận các dịch vụ công một cách dễ dàng hơn. Điều này không chỉ góp phần vào sự phát triển của công nghệ tại khu vực nông thôn mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết, hỗ trợ lẫn nhau giữa các cộng đồng dân tộc.

Thành công của hoạt động này cũng cho thấy sự cần thiết của việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong việc hỗ trợ người dân vùng cao. Thông qua các hoạt động hỗ trợ thiết thực, lực lượng đoàn viên, thanh niên đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc thu hẹp khoảng cách số và hỗ trợ người dân vùng cao tiếp cận tốt hơn với các dịch vụ công nghệ.

Xu hướng chuyển đổi số đang ngày càng trở nên phổ biến và cần thiết trong cuộc sống hàng ngày. Để tiếp tục hỗ trợ người dân vùng cao, các hoạt động tương tự sẽ cần được nhân rộng, nhằm đảm bảo rằng tất cả mọi người, không phân biệt vùng miền hay dân tộc, đều có thể tận dụng các nền tảng số để cải thiện cuộc sống và hòa nhập vào quá trình phát triển của đất nước.

Trong thời gian tới, để tiếp tục phát huy vai trò của mình, đoàn viên, thanh niên các xã vùng núi thành phố Đà Nẵng sẽ cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, tích cực tuyên truyền và hỗ trợ người dân trong việc sử dụng các nền tảng số an toàn và hiệu quả. Bên cạnh đó, cần có sự đầu tư và hỗ trợ từ các cấp chính quyền để nâng cao hạ tầng công nghệ thông tin tại khu vực nông thôn, từ đó tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc triển khai các hoạt động hỗ trợ người dân vùng cao.

Nhìn chung, hoạt động hỗ trợ đồng bào Cơ Tu thực hiện các thủ tục hành chính trên nền tảng số của đoàn viên, thanh niên các xã vùng núi thành phố Đà Nẵng đã góp phần tích cực vào quá trình chuyển đổi số tại khu vực nông thôn. Sự tham gia tích cực và trách nhiệm của thế hệ trẻ đã thể hiện rõ vai trò của mình trong việc xây dựng một xã hội số, đồng thời mở ra nhiều hy vọng cho sự phát triển của công nghệ tại các vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa.

Chiến dịch “Hành quân xanh” năm 2025 đã được tổ chức thành công tại Trường tiểu học Hương Hữu, xã Long Quảng, với sự tham gia của các tình nguyện viên đến từ Công an TP.Huế, Đoàn – Hội sinh viên Trường ĐH Khoa học (ĐH Huế) và Trường THPT chuyên khoa học Huế, cùng các nhà hảo tâm. Sự kiện này mang lại niềm vui và hỗ trợ thiết thực cho các em học sinh vùng cao.

Tiếng cười nói ríu rít của khoảng 160 em học sinh đã phá tan sự tĩnh lặng vốn có của buổi sớm vùng cao. Các em không chỉ đến trường để học mà còn để đón nhận tình cảm ấm áp từ những anh chị tình nguyện viên. Khu vực bếp ăn dã chiến được dựng lên từ sáng sớm, với tiếng dao thớt lạch cạch và mùi thơm của thức ăn lan tỏa khắp sân trường. Các đoàn viên, thanh niên, dù không phải là đầu bếp chuyên nghiệp, nhưng vẫn tận tâm chuẩn bị những suất cơm đầy đủ dưỡng chất cho các em.

Từng món ăn nóng hổi, thơm lừng được trao tận tay các em học sinh vùng cao, cùng với những hộp sữa dinh dưỡng. Hàng trăm học sinh của Trường tiểu học Hương Hữu đã được thưởng thức bữa ăn đặc biệt này trong không khí vui tươi, ấm cúng. Ngoài ra, tình nguyện viên còn mang theo những món quà tặng học sinh có hoàn cảnh khó khăn, trẻ em nghèo vượt khó và các gia đình đang đối mặt với nhiều thử thách.

Từ những bộ sách vở mới, những chiếc bút chì màu đến những bộ quần áo ấm áp, mỗi món quà đều được chuẩn bị kỹ lưỡng. “Nhìn những nụ cười rạng rỡ, những ánh mắt lấp lánh niềm vui của các em khi nhận quà, chúng tôi hiểu rằng nỗ lực của mình đã thực sự chạm đến trái tim các em, xoa dịu phần nào khó khăn mà các em đang phải đối mặt”, một tình nguyện viên trong đoàn chia sẻ.

Chương trình “Nấu ăn cho em” không chỉ dừng lại ở những bữa ăn và những món quà. Đây còn là chuỗi hoạt động mang ý nghĩa giáo dục và định hướng tương lai cho các em học sinh vùng cao. Dịp này, các bạn trẻ đã triển khai xây dựng và khánh thành công trình “Thắp sáng bước chân em”, với mong muốn thắp sáng con đường đến trường của các em, xua đi bóng tối của khó khăn.

Bên cạnh đó, các buổi tuyên truyền pháp luật cũng được chiến sĩ Công an TP.Huế tổ chức, giúp học sinh vùng cao tiếp cận kiến thức cơ bản về pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, bảo vệ bản thân và cộng đồng. Thiếu tá Lê Viết Phương, Trưởng ban Thanh niên Công an TP.Huế, chia sẻ chương trình này không chỉ là một hoạt động ý nghĩa mà còn là cơ hội để phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện của đoàn viên, thanh niên Công an TP.Huế.

Chương trình cũng tạo môi trường cho đoàn viên, thanh niên rèn luyện, cống hiến và trưởng thành; góp phần hình thành một thế hệ thanh niên Công an nhân dân sống đẹp, có bản lĩnh, trí tuệ, có sức khỏe, và có kỹ năng thực hành xã hội.

Nguyễn Xuân Dũng, một người đàn ông Quảng Trị sinh năm 1996, đã thể hiện lòng nhân ái và sự tận tâm trong việc giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn. Mặc dù cuộc sống còn nhiều thách thức, anh chưa bao giờ để nỗi lo cơm áo ảnh hưởng đến tâm thiện của mình.

Trong nhiều năm qua, anh Dũng và nhân viên của mình đã cắt tóc miễn phí cho hàng nghìn bệnh nhân nghèo, trẻ khuyết tật và đồng bào vùng cao trên địa bàn tỉnh. Anh được xem là ‘biên chế cứng’ của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị, nơi anh đã dành thời gian để cắt tóc miễn phí cho bệnh nhân và người thân của họ trong 3 năm qua.

Với chiếc kéo cắt tóc và trái tim thiện nguyện, anh Dũng đã mang niềm vui đến cho những người khó khăn. Anh cho biết, việc cắt tóc miễn phí cho bệnh nhân và người nhà vốn được anh ấp ủ từ lâu, khi anh hiểu sự khó khăn và nỗi niềm đè nặng trong lòng bệnh nhân cũng như người thân.

Không chỉ ở bệnh viện, anh Dũng còn duy trì hoạt động cắt tóc miễn phí cho học sinh tại Trường Trẻ em khuyết tật tỉnh trong 2 năm. Hiện tại, hoạt động này vẫn đang được anh và nhân viên trong tiệm duy trì đều đặn.

Anh Dũng cũng tiết lộ rằng, bản thân không biết bao giờ mới giàu có, nhưng con tim không cho phép mình chờ đợi đến lúc thuận lợi mới giúp đời, giúp người. Anh lên lớp 9 đã mưu sinh bằng đủ nghề, như thợ sơn, phụ xe, bốc vác… và sau đó học nghề cắt tóc. Sau 3 năm tích lũy, anh mạnh dạn vay thím 50 triệu đồng để mở tiệm tóc.

Anh Dũng muốn được giúp đỡ mọi người và nối tiếp bước chân thiện nguyện của thầy mình. Hàng năm, anh còn cùng nhân viên đóng góp kinh phí để tặng quà và cắt tóc miễn phí cho người già, trẻ em ở vùng sâu, vùng xa.

Anh Dũng khẳng định, việc cắt tóc thiện nguyện đã trở thành thói quen của mình và các nhân viên trong tiệm. Ngoài nụ cười của những người yếu thế, điều khiến mình ấm lòng nhất là bản thân cảm nhận được niềm hạnh phúc, khát khao cống hiến của các nhân viên, học trò mỗi khi tham gia cắt tóc thiện nguyện.